Het traditionele bord eten bestaat uit vlees of vis, groenten en aardappelen. Hoewel dit al een tijd passé is, is een volledige vegetarische of veganistische levensstijl nog iets helemaal anders. Op dit moment nemen er 22.947 mensen deel aan de VeggieChallenge, een initiatief van EVA vzw en ProVeg International om mensen een maand lang te laten proeven van een veggie levensstijl. Een manier van eten die duidelijk in de smaakt valt en waarover wij meer willen weten. Diëtiste Jolien Kennis helpt ons hierbij.
Dit bericht bekijken op Instagram
Hoe leeft een vegetariër of veganist?
“Een typische (gemiddelde) vegetariër zoals het in België voorkomt, is iemand die geen vlees of vis eet, maar wel zuivel en eieren. We noemen dit ook wel de lacto-ovo-vegetariër”, aldus Jolien Kennis. “Vegetariërs verschillen natuurlijk onderling want sommige van hen eten bijvoorbeeld ook geen eieren of zuivel. Dan heb je de veganisten, zij eten niets van dierlijke producten en trekken dit veelal door naar hun levensstijl.” Leder, wol en bont zijn voor hen volledig uit den boze. Hoewel deze twee het vaakst voorkomen in de volksmond, zijn er natuurlijk tal van variante voedingspatronen. Zo spreken we ook over de pescotariër die enkel vis opneemt in zijn maaltijden of de flexitariër die af en toe eens wat mindert met vlees of vis tijdens de week.
Gebrek aan voedingsstoffen? Supplementen!
“Bij vegetarisch eten vallen er maar een paar voedingsmiddelen weg. Als zij heel gevarieerd eten, dan hebben zij vaak geen extra supplementen nodig. Bij veganisten is het anders, zij eten niets van dierlijke producten, zoals melk of zuivel vallen weg, en hebben hierdoor een grotere kans op een tekort aan vitamine B12. De reden hiervoor is dat vitamine B12 wordt aangemaakt door micro-organismen. Die worden ook aangemaakt in onze darm, maar niet op een plaats waar we het zelf kunnen opnemen. Daarnaast vind je vitamine B12 wel terug in dierlijke producten zoals eieren en melkproducten.”
Veganisten hoeven niet te vrezen: verrijkte sojaproducten zoals plantaardige alternatieven voor zuivel of andere plantaardige producten zijn voor hen een bron aan vitamine B12. Zelfs ontbijtgranen of vleesvervangers zijn vaak verrijkt met deze vitamine. Maar supplementen zijn belangrijk, vooral als een veganist heel puur eet, met andere woorden voeding die onbewerkt is. “Zelfs bij het consumeren van verrijkte plantaardige producten raad ik een veganist aan om een supplement B12 te nemen.” IJzer, calcium en vitamine D zijn onder andere ook voedingsstoffen om in de gaten te houden. Het is heel belangrijk om hierover met een expert in gesprek te gaan aangezien onderzoek aantoont dat vegetariërs en pescotariërs minder kans hebben op hartziekten, maar wel een hogere kans lopen op een beroerte. Je hoeft je geen zorgen te maken, maar voorkomen is beter dan genezen.
Kant-en-klare vleesvervangers
Hoewel je zou verwachten dat over eender welke vleesvervanger goed nagedacht wordt, is dat niet helemaal waar. Kwaliteit primeert. “Er zijn heel veel kant-en-klare vleesvervangers maar qua nutritionele kwaliteit liggen die ver uit elkaar. Sommige vleesvervangers, zoals de fel bewerkte vleesvervangers, bevatten vaak veel zout of vet. En ook de gepaneerde vleesvervangers zijn niet altijd even gezond. In een algemeen gezond voedingspatroon kunnen die wel gegeten worden. Maar liefst niet alle dagen.”
Wat Jolien aanraadt, zijn minder bewerkte of onbewerkte vleesvervangers. Dit kan gaan van peulvruchten, noten tot tofu en tempé. Laat je niet vangen, noten zijn zeer gezond maar enkel als je ze met mate eet. Zeker als je wil afvallen, grijp je beter niet naar overdreven porties noten aangezien ze heel wat calorieën bevatten. De mix die je samenstelt in je voedingspatroon is de basis voor een gezonde levensstijl. Dat is zowel bij vleeseters het geval als bij vegetariërs en veganisten. “Gewoon zeggen dat je het vlees weglegt en kiest voor een kant-en-klare groentenburger in de plaats, gaat niet meteen leiden tot een gezonder eetpatroon.”
Dierenwelzijn op één voor een vegetariër of veganist
Respect voor het dierenwelzijn is de nummer één motivatie voor het minderen of vermijden van dierlijke producten. Maar ook het milieu-aspect en de gezondheid spelen mee. Vlees en zuivel dragen een groot deel bij aan de opwarming van de aarde. Het voederen van dieren leidt tot een groot verbruik aan voedsel, en dieren kweken zorgt er voor dat CO2 en lachgas in grote mate vrijkomen. Vooral jongeren en vrouwen bekommeren zich hierom, dat valt op in het onderzoek van iVOX dat aantoont dat zowel jongeren en vrouwen minder dierlijke producten consumeren. Maar liefst een kwart van de Belgen die jonger zijn dan 34 eten op regelmatige basis vegetarisch. De exacte reden hiervoor is niet duidelijk, maar het is wel hoopgevend naar de toekomst toe.
Lees meer Marie Claire op: World Veggie Day: 5 heerlijke vegetarische recepten; 10 heerlijke veggie spreads voor op de boterham; Brussel: 7 nieuwe (afhaal)adresjes.