In 1995, het geboortejaar van Angèle, scoorde Céline Dion met Pour que tu m’ai-mes encore, Coolio met Gangsta Paradise en bracht U2 Miss Sarajevo uit. Stuk voor stuk titels die, zoals de zangeres opmerkt, tijdloos zijn geworden. Zou het erop aankomen om een song te schrijven die de tijd overstijgt? “Wanneer je een song schrijft, kan je niet weten of hij tijdloos zal zijn. Dat wordt hij pas achteraf. Nummers maken is altijd tijdgebonden”, verzekert ze in een hotelkamer in Parijs, waar ze zich voor een paar dagen heeft geïnstalleerd. Want Angèle blijft uiteraard een Brusselse.
Lees ook: Angèle straalt in Cannes.
Nonante-Cinq is een album van deze tijd. Het weerspiegelt perfect de periode die we achter de rug hebben, met de pandemie en de lockdown. “Het album is het evenbeeld van alles wat we hebben meegemaakt en alle vragen die je je kan stellen. Door de ogen van een vijfentwintigjarige dan. Bijna een zesentwintigjarige. Maar ik denk dat je je die vragen op elke leeftijd kan stellen. Misschien zal ik me ze binnen een paar jaar nog stellen.”
Er steekt veel melancholie in je nieuwe nummers. Vanwaar komt die melancholie?
“Wat mij inspireert, is mijn leven, al lijkt dat een beetje simpel. Ik ben er niet op uit om songs te schrijven. Ik dacht niet: ik moet een tweede album maken, wat zal ik eens schrijven? Als ik dingen meemaak, of ze nu positief of negatief zijn, moet ik dat altijd kunnen uiten. Als kind hield ik een dagboek bij. Daarna leerde ik pianospelen en begreep ik dat ik twee dingen tegelijk kon doen: schrijven en componeren. En dat doe ik vandaag nog altijd. De melancholie uit dit album is sterk aanwezig in mijn leven.”
Toch maakten die typische humor en zelfspot van jou en je familie vanaf het begin van je muzikale carrière, nu vier jaar geleden, deel uit van je imago.
“Volgens mij gaat humor eigenlijk hand in hand met verdriet en melancholie. Dat je gevoel voor humor hebt, betekent dat je voor iets vlucht. Humor is een geweldig wapen, maar het blijft ook een manier om je te verdedigen tegen de buitenwereld, die gewelddadig, hard en triest kan zijn. Dat gaat ook op voor muziek. Het is niet omdat je voor een carrière als zangeres, singer-songwriter of comedian kiest, dat dat je enige rol is. Muziek is mijn beroep en mijn manier om te ontsnappen. Dat is geweldig, want ik doe dat graag, ik schets graag positieve, vrolijke beelden. Maar daarom ben ik in het echte leven nog niet honderd procent vrolijk. Ik voel me weliswaar sterker aangetrokken tot positieve, vrolijke onderwerpen, maar ik heb ook mijn demonen. En die spelen een rol in mijn leven.”
Pers
Demonen aan wie je een duet met Damso wijdt.
“Damso is een artiest die mij al sinds het begin volgt. Al sinds 2017, nog voor La Loi de Murphy uitkwam. Hij contacteerde me naar aanleiding van mijn uitvoering van Bruxelles, ma belle van Dick Annegarn, die ik op YouTube had gepost. Wat later stond ik zijn voorprogramma te doen, op een moment dat ik daar niet klaar voor was. Maar ik móést voorbereid zijn, want het voorprogramma van concerten verzorgen is een moeilijk en ondankbaar werk. Plotseling moest ik mezelf volop bewijzen. Bewijzen dat ik dit aankon, ook al is mijn muziek heel anders dan die van Damso. Daarna zijn we vrienden geworden en heeft hij me opgebeld om samen met hem Silence te zingen. En toen ik bij ICP-Studios
stond om mijn album op te nemen, leek het me vanzelfsprekend dat hij dat stukje samen met mij zong.”
Is dat geen vreemde combinatie, aangezien hij niet populair is bij feministes en jij feministe bent?
“Zeggen dat Damso niet populair is bij feministes is een sterke veralgemening. Wat ik juist zo interessant vind, is dat we van totaal verschillende milieus afstammen , zowel familiaal als artistiek. Ik stelde mezelf al vragen over het feminisme in 2017 en ik vond het juist sterk om zijn voorprogramma te doen, precies om een feministische boodschap te brengen op een plaats die a priori niet feministisch was. Ik heb in zijn team gemerkt hoe aanmoedigend en beschermend ze waren. Ik vond Damso een echte gentleman. In mijn song Balance ton quoi zeg ik dat rappers slecht praten over vrouwen. Dat heeft hem er niet van weerhouden om bevriend met mij te blijven. Je kan geen muziekstijl afkeuren. Volgens mij is seksisme alomtegenwoordig in de maatschappij.”
Word jij in je werk geconfronteerd met seksisme?
“Ik ben me er continu van bewust dat ik met vormen van seksisme word geconfronteerd. Zolang het patriarchaat zo aanwezig is onze maatschappij, zal seksisme dat ook zijn. Als vrouw moet je extra hard werken en extra voorzichtig zijn, zowel in je privéleven als op straat. Onlangs was er die reeks getuigenissen van jonge vrouwen die slachtoffer van seksueel misbruik waren geworden in bars in Elsene. Er wordt over Elsene gepraat, maar zulke dingen gebeuren in heel België en in heel de wereld. Als vrouw loop je bepaalde risico’s en het feit dat ik een bekende zangeres ben, beschermt me daar niet tegen. Aan de andere kant is er iets veranderd in mijn visie op dingen en in de keuzes die ik maak. Zo heb ik mezelf vragen gesteld over mode- en beauty-shootings: ik doe dat heel graag, maar zou ik zulke voorstellen krijgen als ik een man was? Ik denk van niet. Moet ik dat dan nog doen of niet? Daar heb ik geen antwoord op. Toch is jezelf die vraag stellen ook belangrijk. Seksisme is een heel belangrijk vraagstuk. Het is cruciaal dat vrouwen macht terugnemen. En dat we langzaam maar zeker naar gelijkheid evolueren.”
Toch hebben we al veel vooruitgang geboekt, sinds de vrouwenbewegingen in het begin van de twintigste eeuw ontstonden.
“Maar gelukkig houdt het daar niet op. Anders zou je bij alles wel kunnen zeggen: ‘Maar kijk waar we vandaan komen!’ Mijn generatie heeft die strijd niet meegemaakt. Wat wij zien, is de huidige werkelijkheid. Gelukkig maar dat vrouwen stemrecht hebben en dat de pil tamelijk beschikbaar is. Maar feminisme kan verder gaan dan dat. Feminisme is ook nadenken over een vorm van inclusie en over alles wat betrekking heeft op de verkrachtingscultuur. Maar ik ben hoopvol. Na Balance ton quoi hebben talrijke moeders én vaders mij bedankt. En ook jongeren die zich daar bewust van waren, kwamen me zeggen dat ze waren geraakt door de boodschap van de song.”
In Tempête, één van de songs op die plaat, gaat het over geweld tegen vrouwen.
“Tijdens de eerste lockdown zijn de cijfers van partnergeweld geëxplodeerd. Het is wel boeiend dat precies dat waarover men niet of weinig wilde praten – aangezien het zogezegd een privéaangelegenheid betrof – een van de belangrijkste gevolgen van de lockdown werd. De verantwoordelijkheid voor geweld wordt vaak bij vrouwen gelegd. Er wordt hun gevraagd: ‘Waarom blijf je bij hem? Je weet dat hij gewelddadig is.’ Mensen denken zelden na over het proces van manipulatie, overwicht en gevaar dat erachter zit, de processen die kunnen verklaren waarom zo’n vrouw bij haar man blijft. Dat thema raakt mij en is helaas nog steeds brandend actueel.”
Sommige van je nieuwe songs gaan over je gevoelsleven. Om het thema wat open te trekken: hoe kunnen we elkaar na de twee voorbije jaren – met de pandemie, de lockdown en de coronamaatregelen – nog ontmoeten en graag zien?
“Volgens mij staan we nog niet ver genoeg van die periode af. En ligt ze wel al volledig achter ons? Ik denk dat de mens zichzelf opnieuw uitvindt en in staat is om zich aan ontelbare situaties aan te passen. De jongste generaties hebben zich razendsnel aangepast aan de communicatie door sociale media. Dat brengt heel wat nadelen en problemen met zich mee, maar er vloeien ook veel mooie dingen uit voort. Vrouwen en mannen zijn gemaakt om lief te hebben. Dus ja, het kan nog. Natuurlijk is het anders dan vroeger. Maar alles verandert zo snel en zo sterk dat ik niet weet of het jongeren stoort of dat ze aan die nieuwigheden gewend zijn. Solo gaat over meer dan over koppels. Er zijn duizend manieren om elkaar graag te zien, maar het lijkt alsof er maar één soort koppel toegestaan is.
Lees ook: 9 nieuwe tentoonstellingen om binnenkort te bezoeken.
Hoe zien we liefde? Betekent het dat je een koppel vormt? Een heterokoppel met een gesloten relatie, of staat een koppel ook open voor vormen van vriendschap? Volgens mij zijn er evenveel koppels als liefdesverhalen en kan je de liefde heruitvinden. Er zit ook ironie in dat liedje, want ik zeg erin: plus jamais, je ne tomberai amoureuse. Wat ik uiteraard niet hoop. Omdat het geweldig is om verliefd te worden. Maar er worden veel dingen rond geconstrueerd, terwijl verliefdheid geen constructie is.”
Om verliefd te worden is het belangrijk dat je niet bang bent.
“Ja, verliefd worden is kwetsbaar zijn. Ik heb daar geen zin meer in, maar ik hoop dat het niet waar is.” (Lacht)
