“Dit is geen nachtmerrie. Ik ben wel degelijk op weg naar een huis dat ik niet ken in Kabylië. Ik zit in een auto die bestuurd wordt door mijn schoonbroer, geprangd tussen twee mensen in die ik niet kan zien omdat mijn hoofd bedekt is met een witte doek die mijn zicht belemmert. Ik ben doodsbang omdat ik tegen mijn wil word meegenomen naar mijn “bruiloft” in het huis van mijn toekomstige “echtgenoot”. Ik zet echtgenoot tussen aanhalingstekens want ik weet niet wie die man is. Ik heb hem niet gekozen en ik was nooit van plan om te trouwen. Hoe kon ik zo stom zijn om mijn ouders te geloven toen ze mij – de hand op het hart – verzekerden dat ze mij niet tegen mijn wil zouden uithuwelijken als ik met hen op vakantie naar Algerije zou gaan?
Een paar weken geleden was ik nog aan het blokken voor mijn baccalaureaat, in een middelbare school in Essonne. Voor een dochter van een gastarbeider is studeren de sleutel tot onafhankelijkheid. Maar dat is niet hoe mijn ouders erover denken. Studeren is in hun ogen totaal overbodig. Meisjes moeten vroeg trouwen, zodat ze niet zwanger raken buiten het huwelijk om. Als mijn klastitularis mijn vader vertelt dat ik naar het hoger middelbaar onderwijs kan, kijkt hij een beetje sip. Als 14- tot 15-jarige ben ik nu bij wet verplicht om op school te blijven tot mijn 16de. “Als ze haar ingangsexamen haalt, zal ze niet willen trouwen”, klagen mijn ouders nu al. “Haar zus heeft niet gestudeerd, Malika zal ook niet studeren”, voegt mijn moeder er altijd aan toe.
“Ik probeer zelfs onder te duiken”
“Ik slaag in mijn ingangsexamen terwijl mijn ouders hopen dat ik zal falen en voortdurend stokken in de wielen steken. Ze zijn tegen elk schoolreisje. Ze vrezen dat ik mijn maagdelijkheid zal verliezen en zijn obsessief bezig met wat de mensen uit de buurt zullen denken. Die zijn trouwens even geobsedeerd bezig met de “eer” van meisjes. “Een goed meisje slaapt niet buitenshuis.” En dus weet ik nog altijd niet wat een pyjamafeestje is – zelfs bij neven en nichten thuis mag dat niet! – of een zomerkamp of een taalvakantie. De dag voor het baccalaureaat probeer ik zelfs onder te duiken. Mijn moeder is niet warm of hartelijk, vooral niet tegenover haar dochters. Met mijn kleine broertjes gaat ze liefdevoller om. “We hebben ons opgeofferd om naar Frankrijk te komen voor de kinderen”, herhaalt ze steeds weer. Op een dag verspreekt ze zich: “We hebben ons opgeofferd voor de jongens.” Mijn zus en ik hebben het al gauw door. We krijgen de opdracht om de kamers van onze broers schoon te maken, voor hen te koken … Ik heb een betere band met mijn vader, die ons meeneemt naar kermissen en ons van school haalt. Maar alles verandert op het moment dat ik 12-13 jaar oud ben. Plotseling ben ik in zijn ogen geen kind meer, maar een tiener. Ik hoor in de keuken, moet mezelf voorbereiden op mijn toekomstige rol als echtgenote.
Die lente is het niet mijn ingangsexamen waar ik het meest mee in zit. Sinds het begin van het jaar vullen de koffers in de slaapkamer van mijn ouders zich met aankopen: glinsterende stoffen, juwelen, feestjurken, make-up … Ik ben niet achterlijk. De huwelijksuitzet wordt voor mijn ogen verzameld. Ze hebben mijn oudere zus al uitgehuwelijkt in Algerije toen ze 15 was. Ze heeft zich erbij neergelegd. Maar ze heeft het hen nooit vergeven.”
“Er is maar één oplossing: weglopen”
“Vol angst ga ik aankloppen bij de maatschappelijk werkster van de school. Ik leg haar uit wat mij te wachten staat: een enkele reis naar Algerije, een huwelijk met een vreemde man, mijn studies in duigen en een leven zonder vrijheid. Ze raadt me aan om alles te vertellen aan de kinderrechter van de rechtbank van Evry en legt een afspraak voor me vast. Ik zal nooit de woorden van de rechter vergeten: “Dit gaat over familiezaken. We kunnen niet ingrijpen in de privésfeer. Het enige wat we kunnen doen, is controleren of je terug bent op de eerste schooldag.” Er is maar één oplossing: weglopen. Ik vind een baantje in Narbonne-Plage als seizoenarbeidster, koop een tent en bel mijn vriendinnen. “Je moeder is superbezorgd”, zeggen ze. “Bel haar om te zeggen dat je nog leeft!” Mijn vader en mijn oudere broer, 24, beloven me dat ik niets te vrezen heb: geen straffen, geen afranselingen, geen gedwongen huwelijk. Wanneer ik terug thuis ben de volgende dag, is de ontvangst ijzig. Mijn ouders vertellen me dat we op vakantie gaan naar Algerije.”
“Als ik in hun dorp aankom, heb ik al snel door dat ze gelogen hebben. Ze hebben me zelfs uitgehuwelijkt zonder dat ik ergens van weet! De uitwisseling van “toestemmingen” heeft plaatsgevonden in mijn afwezigheid voor een imam in de moskee, met mijn vader als tussenpersoon. Als ik besef hoe erg ik bedrogen ben, moet ik naar adem happen … Maar hoe kan ik weglopen? Ze hebben mijn paspoort en er is geen telefoon in huis. Ik kan niemand bellen om hulp. Op de avond van de “bruiloft” word ik naar een aparte kamer gebracht. “Buig je hoofd!” Een vreemdeling verwijdert het doek dat mijn zicht belemmert. Ik sta tegenover mijn “man”. Mijn hersenen werken niet meer. Ik ben verlamd, als in een boze droom, niet in staat om te schreeuwen dat ik bedrogen ben door mijn ouders, dat ik hier niets te zoeken heb. Hij stelt zich voor, M., een verre neef, en vraagt of ik iets wil eten of drinken. Daarna kleedt hij me uit en duwt me op het bed. Ik weet niet wat ik kan verwachten. Ik heb zelfs nog nooit een jongen gekust. En “het” gebeurt … Het is alsof ik uit mijn lichaam treedt. Ik ben een toeschouwer van iets wat met iemand anders gebeurt. Als ik terugkijk, zou ik zeggen dat het noch ruw noch zachtaardig was. Daarna inspecteren een paar vrouwen het laken om te zien of ik gebloed heb, als bewijs van mijn maagdelijkheid. Hij veegt het bloed af met een T-shirt om aan zijn vrienden te laten zien. Mijn intimiteit wordt publiek. Ik vind het afschuwelijk: ik ben opgevoed met het idee dat alles wat met seks te maken heeft geheim is, taboe.”
“Ik gehoorzaam als een zombie”
“Ik ben dus een gevangene in het grote huis van mijn schoonfamilie, waar ook hun kinderen en partners wonen. Elk koppel heeft zijn eigen appartement, alleen de keuken wordt gedeeld. Mannen en vrouwen eten apart. “Schil de groenten”, “Ga de afwas doen”. Ik gehoorzaam als een zombie. De volgende dagen, als M. me weer probeert te benaderen, hou ik hem tegen en leg ik hem uit dat ik niet wil dat hij me ooit nog aanraakt. “Maar zie je mij dan niet als je man?”, vraagt hij stomverbaasd. Het geweld begint. Onze dagelijkse ruzies galmen door het hele huis. Dan slaat hij me op een dag met een buis. Het lawaai, mijn geschreeuw, maakt mijn schoonmoeder bang – ze is niet bezorgd om mij, maar om haar reputatie. Wat als haar zoon mij in haar huis doodslaat? Ze stuurt me terug naar Frankrijk naar mijn ouders…
Mijn ouders zijn allesbehalve blij me weer te zien. Ik vind wel een job als verkoopster in een bakkerij, maar met mijn minimumloon kan ik geen huur betalen. Gelukkig heb ik een doel voor ogen: in het geheim rechten studeren om advocaat te worden. Een beroep dat draait rond vrijheid en rechtvaardigheid. Het is een eerste stap naar zelfstandigheid. Mijn vader is verbijsterd als ik een bankrekening op mijn naam open en weiger mijn loon naar de zijne over te maken. Voor de eerste keer stel ik mijn grenzen ten opzichte van hem. Ik word bachelor, master … Door de lessen burgerlijk recht besef ik dat mijn ouders een misdaad hebben begaan door een gedwongen huwelijk in het buitenland te organiseren. Vandaag staat daar een gevangenisstraf op van drie jaar en een boete van 45.000 euro. In 2001 bereid ik me voor om me in te schrijven aan de balie en wordt mijn scheiding definitief uitgesproken. In 2002 ben ik een trotse advocate!”
“Ik ben verkracht”
Pas met #MeToo en de discussies over de toestemming om seks te hebben, kan ik de juiste term plakken op wat ik heb meegemaakt: verkrachting. Het is moeilijk om aan mezelf toe te geven: ik ben verkracht met de actieve medeplichtigheid van mijn ouders die volledig wisten wat er gebeurde. Op een dag heb ik hun geheugen opgefrist, maar mijn moeder veegde mijn woede onder de mat met een “Ja, het is nu gebeurd, we moeten verder”. Meer dan twintig jaar later voel ik me nog altijd even beschadigd en getraumatiseerd als toen. Wat mijn liefdesleven betreft … ik realiseer me dat ik nooit voor mannen kies die beschikbaar zijn. Altijd voor mannen die hun carrière op de eerst plaats zetten bijvoorbeeld. Dankzij mijn psychiater besef ik dat ik altijd weer op zoek ga naar mannen die me geen leven als koppel willen opdringen. Diep vanbinnen zie ik het huwelijk nog altijd als een valstrik.
Vandaag zie ik mijn ouders niet zo vaak, maar ik heb de banden niet volledig verbroken, ook al heb ik het hen nooit vergeven. Ze zijn niet meer zo rigide, en zijn eigenlijk zelfs niet meer de mensen die ze waren toen ik 18 was. Mijn moeder geeft me een ongemakkelijk gevoel omdat ze met ons, haar dochters, vertrouwelijk probeert om te gaan. Het is alsof ze, misschien dankzij tv-programma’s en films, begrijpt wat ze ons heeft aangedaan. Maar ze heeft nog nooit de minste spijt getoond of om vergiffenis gevraagd. Het is te laat om te doen alsof we beste vriendinnetjes zijn.
Aangezien ik meer succes heb en beter ben terechtgekomen dan mijn broers, vervul ik mijn plicht om hen te steunen, zonder genegenheid. Ik heb ervoor gezorgd dat ze zo snel mogelijk werden ingeënt tegen corona. Om te begrijpen wat ze mij hebben aangedaan, probeer ik het verleden te analyseren met een objectieve, sociologische blik. En ik probeer te begrijpen waarom een moeder, zelf slachtoffer van een gedwongen huwelijk, haar dochters hetzelfde heeft aangedaan.”
Lees ook: Pijn tijdens de seks: 7 mogelijke oorzaken en oplossingen & (Not so) happy single: drie vragen aan de 21-eeuwse cupido Annemieke Dubois.
