Moeite ervaren om in te dommelen kan iedereen weleens overkomen. Maar het percentage van mensen die niet kunnen inslapen, heeft op dit moment een piek bereikt. Op zich vormt slapeloosheid of insomnie geen probleem voor je mentale gezondheid, als het met mate voorkomt. Maar van zodra de slapeloze nachten zich opstapelen naar een minimum van 3 nachten per week, kan het effect hebben op je functioneren.
Vrouwen liggen langer wakker
Voor slaapproblemen is niemand immuun, al duurt het voor vrouwen iets langer om in slaap te vallen dan voor mannen. Vrouwen ervaren daarentegen wel een betere en diepere slaap van zodra ze in dromenland zijn. Daarnaast speelt leeftijd ook een rol in hoe snel we in slaap vallen en hoelang die slaaptijd duurt. Hoe ouder je wordt, hoe minder slaap je lichaam nodig heeft om de dag door te komen. Bij vrouwen kan slapeloosheid bijvoorbeeld sneller ontstaan tijdens de menopauze, wat een gevolg is van de hormonale veranderingen die het lichaam moet doorstaan.
Balans in je slaapritme
Heeft iedereen evenveel slaap nodig? Helemaal niet. Voor de ene persoon is een 6-tal uren slaap per nacht voldoende, terwijl een andere persoon de volle 8 uur moet halen om ietwat functioneel te zijn overdag. Wat voornamelijk belangrijk is, is dat ieder voor zich op zoek gaat naar een evenwicht tussen slaap en activiteit. Professor Verbraecken van het UZ Antwerpen voegt hier aan toe dat teveel slapen ook problemen kan veroorzaken. Actief zijn, is dus een belangrijke eerste stap om ’s avonds wat meer te kunnen geeuwen.
Slapeloosheid: mogelijke oorzaken
Stress wordt vaak benoemd als een oorzaak van slapeloosheid. Dit kan gaan over stress in je relatie, op het werk, over financiële aspecten in je leven of door het gemis van een dierbaar persoon. Al houdt het niet op bij stress, het veelvuldig gebruik van geneesmiddelen of alcohol, werken in een ploegensysteem, een verstoorde slaapcyclus of medische problemen kunnen evengoed de reden zijn voor slapeloosheid. Net als te veel naar een scherm kijken overdag, waar we zowat allemaal schuldig aan zijn.
Hoe slapeloosheid aanpakken?
Ieder uur van de klok voorbij zien gaan, is niet meteen bevorderend voor je gemoedstoestand. Je kan hierdoor sneller moe lopen, concentratieproblemen ervaren, weinig motivatie hebben en sneller op je tenen getrapt zijn. Fysiek kan dit leiden tot een laag energiepeil waardoor je amper de kracht hebt om de deur uit te gaan. Gelukkig is slapeloosheid in vele gevallen voorbijgaand en zijn er middeltjes die je kunnen helpen. Eén tip: grijp niet meteen naar slaapmiddelen en overweeg eerst wat andere trucjes zoals de onderstaande.
ASMR
Mensen die voor hun camera zitten te fluisteren, tikken op hun smartphone, zich verkleden als je kapper of luidop zitten kauwen op een Bubblegum is voor sommige luisteraars een écht hersenorgasme. Deze trend heet ‘autonome sensorische meridiaan reactie’ of kortweg ASMR. Eigenlijk kan je het beschrijven als de tintelingen of triggers die in je hersenen ontstaan tijdens het beluisteren van zachte geluiden en herhaaldelijke handelingen. Wat ervoor zorgt dat je hersenen in een rusttoestand komen en je slaperig wordt.
Het leek voor sommigen wat vreemd toen ASMR in 2015 zijn intrede maakte, maar voor velen is het ondertussen een echte hype. In 2020 werd het zelfs zoveel opgezocht op YouTube dat ASMR de derde populairste zoekterm werd. Je kan ASMR beluisteren in allerlei varianten: zo heb je ASMR-artiesten die fluisteren, kleine tikgeluidjes maken, luidop eten, persoonlijke aandacht geven aan hun luisteraar, zich verkleden in een personage en mondgeluiden maken in hun microfoon.
Bananen eten
Met een volle maag naar bed gaan, wordt door eender welke diëtist afgeraden, maar wat betreft een banaan kan dit wonderen doen voor je nachtrust. Een banaan vormt dus de perfecte snack voor als je ’s avonds nog een hongertje ervaart. Tegelijkertijd zorgt diezelfde banaan ook voor een verslapping van je spieren wat je moe maakt. Dat komt door de grote hoeveelheid magnesium en kalium die een banaan bevat. Als je hier een tekort aan hebt, kan dit bijvoorbeeld stress en angst veroorzaken waardoor slapen onmogelijk wordt. Nog een interessant weetje: een banaan bevat ook tryptofaan, dat is een aminozuur dat ervoor zorgt dat je minder gaat piekeren.
Voor de echte banaanliefhebbers bestaat er ook bananenthee. Je hoeft simpelweg tien minuutjes je banaan te koken, wat kaneel toe te voegen én klaar.
Kopje kruidenthee
Ieder van ons heeft het melatoninestofje in zich, dat is het hormoon dat ervoor zorgt dat je slaperig wordt. Op bepaalde momenten van de dag sluipt dit stofje in je bloed en je hersenvocht en zonder je het beseft word je moe. Maar soms gebeurt het dat je dit stofje een duw in de rug moet geven vooraleer het in werking schiet. Dat kan bijvoorbeeld door natuurlijke middeltjes zoals kruidenthee. Lavendelthee vermindert je angsten en helpt je te ontspannen. Het zou zelfs je slaaptijd verbeteren. Kamillethee is iets gekender en werkt voornamelijk kalmerend. Valeriaanthee is opnieuw iets minder gekend maar ook deze thee doet zijn werk en werkt vooral hypnotiserend.
Indien thee voor jou niet direct werkt, kan je ook weleens melatoninetabletten proberen. Dat zijn natuurlijke slaappillen die in een lage dosering vrij verkrijgbaar zijn. Al blijft het steeds belangrijk de bijsluiter te lezen!
Bachbloesems tegen slapeloosheid
Bachbloesems zijn kleine flesjes vloeistof die samengesteld zijn uit druppels op basis van planten en kunnen je helpen met een betere nachtrust. Als je voor je gaat slapen enkele druppeltjes op je tong doet, zorgt dit ervoor dat je een innerlijke rust ervaart, minder piekert, sneller indommelt en in een diepere slaap terechtkomt. Over het gebruik ervan hoef je geen schrik te hebben, want het werkt niet verslavend én heeft geen bijwerkingen.
In uiterste nood: slaapmiddelen
Indien je slaapprobleem zich na lange tijd niet zelf oplost of de hierboven vermelde middeltjes geen effect hebben, dan kan je best een bezoekje brengen aan je dokter. In sommige gevallen schrijft een arts een slaapmiddel voor al zijn ze daar zelf niet echt voorstander van. Zo is het afgelopen jaar de verkoop van slaapmiddelen enorm de lucht in geschoten waar dokters toch wel voor waarschuwen. Veelvuldig gebruik van slaapmiddelen kan namelijk enorm verslavend zijn, dat zegt professor Verbraecken ons.
Zo is het aangeraden om niet langer dan 2-3 weken een slaapmiddel in te nemen zodat je er niet afhankelijk van wordt. Er bestaan verschillende slaapmiddelen die afhankelijk van hun samenstelling een andere invloed hebben. Maar ook hier: slaapmiddelen bieden geen zekerheid! Soms gebeurt het zelfs dat je door het gebruik ervan een hele dag suf loopt, wat ook niet de bedoeling is.
Lees meer Marie Claire op: Rusteloze slaper? Met deze methodes overwin je slaapproblemen zonder medicatie, ASMR: wat is het en waarom doet iedereen het, Slaaptips van de expert: “Je moet van slapen een prioriteit maken”