De prijs
In 2019 heeft de Herman de Coninckprijs voor Poëzie betrekking op de bundels die tussen 1 januari 2018 en 31 december 2018 zijn verschenen. Eén van de genomineerde bundels moet een debuut zijn. Het prijzengeld bedraagt € 7.500. De uitreiking vindt plaats op 21 maart, Wereld Poëziedag 2019, in de Arenbergschouwburg (Antwerpen).
Lees ook: Van boek tot doek: 10 verfilmde boeken die je nu op Netflix kan bekijken.
De genomineerden
1/6Onder een koperen hemel, Stefan Hertmans (De Bezige Bij)
Hertmans bespeelt vele registers. Hoewel hij schrijft over complexe, universele thema’s, zijn zijn gedichten toch vooral een ode aan de schoonheid. Wat leeft is eindig, maar wat blijft en troost is de schoonheid. In dat streven klinken zoveel andere stemmen, van mythologische figuren, beroemde voorgangers (dichters en schilders) tot geliefde figuren uit zijn persoonlijk verleden mee en toch horen we in deze bundel vooral de intieme, unieke stem van de dichter.
2/6Habitus, Radna Fabias (Arbeiderspers)
Aards, rauw, gloedvol, bezwerend en actueel komt Fabias de poëzie binnen zetten. Haar debuut is verrassend voldragen en getuigt van een nieuwe, bijzonder oorspronkelijke stem. Fabias stelt pertinente en ongemakkelijke vragen door contrasten op te roepen en flarden alledaagse taal door haar gedichten te vlechten. Wat is identiteit? Wie is wie, waar en waarom? Wie ben je eigenlijk als je al de vooroordelen afpelt en wat betekent je afkomst dan nog?
3/6De klaverknoop, Paul Demets (De Bezige Bij)
De Klaverknoop is een zoektocht naar het zelf in verhouding tot familie en omgeving. In bedrieglijk klassieke gedichten zet Demets hier het idee van het individu op het spel. Het zit verknoopt in lussen met moeder en vader, met geliefde en kind, met het eigene en het vreemde. Deinend op dubbele betekenissen van woorden en uitdrukkingen geeft Demets vorm aan het worden en het veranderen. De rusteloosheid van al dit zoeken vindt bij Demets wonderlijk fraai zijn balans.
4/6Zo kan het niet langer, Paul Bogaert (Polis)
Bogaert ontmaskert de clichés. Subtiel en met ironie toont hij hoe taal ons de illusie geeft dat we macht hebben over ons leven, maar ons in werkelijkheid gevangen houdt. De poëzie van Bogaert is op die manier fundamenteel maatschappijkritisch. Tegelijk is ze schrijnend en vervuld van mededogen voor de mens, die vaak tevergeefs vluchtwegen zoekt. Zijn gedichten zíjn zulke vluchtwegen, zij maken het onbehagen voelbaar en geven tegelijk de taal haar fundamentele vrijheid en creativiteit terug.
5/6Nachtboot, Maria Barnas (Van Oorschot)
Het is in de nacht dat wij dromen. En dat onze grootste nachtmerries ons bezoeken. Barnas legt in deze bundel haarfijn bloot hoe wij mensen worstelen met de uitersten, zowel met de lichte, ogenschijnlijk oppervlakkige als met de donkere zijden van het bestaan. Zo gaat ze de dialoog aan met Anne Sexton en Sylvia Plath, die zelfmoord pleegden. Barnas beschrijft het leven niet, ze bevraagt het. Bijna contemplatief, met sprookjes en waterrijke metaforen, verwondert zij zich kalm en eigenzinnig als een filosoof over onze vreemde wereld.
6/6De camembertmethode, Frouke Arns (Arbeiderspers)
Verraderlijk licht geeft Arns een inkijkje in de alledaagse werkelijkheid, die immers niet is wat die schijnt. Kennen wij de wereld wel, en hoe goed denken we elkaar en onszelf te kennen? Arns dicht geestig, zelfrelativerend, doordacht en heel precies over fundamentele, existentiële kwesties. Zo weet ze de eeuwige afstand tussen mensen en het onvermijdelijke verglijden van de tijd door het volgen van bijvoorbeeld zussen of vriendinnen uiterst scherp te vangen.
De jury
De jury bestaat uit Kristien Bonneure, Hugo Brems, Laura de Coninck, Gudrun de Geyter en Fleur Speet (juryvoorzitter). Zij beoordeelden 112 dichtbundels, waaronder 9 debuten.
Lees ook: 5 feministische boeken om mee te nemen op vakantie.
Het juryverslag
De jury beraadslaagde over de poëzie van 2018, die heel verschillende verschijningsvormen bleek te hebben; van stadsdichters die met foto’s en zakdoeken de spanwijdte van de poëzie duidelijk maakten, langs meeslepende, rauwe en hilarische crime poems of innemende grafredes voor de gestorven collega-dichters Menno Wigman en Frank Starik, tot eenvoudige, klein gehouden emoties over het huiselijke die in een dwingende ritmiek hun grootsheid tonen.
Wat bijna alle dichters bindt, is hun zorg over de maatschappij waarin wij nu leven. Zij stamelen erover, zij grauwen ernaar, zij uiten hun woede of leggen nuchter de hedendaagse, menselijke onmacht naast de krachtige onverschilligheid van het firmament. Ook in de zes genomineerde bundels is maatschappijkritiek nooit ver weg, maar er is meer dat de jury aan deze bundels zo benijdenswaardig vindt.
De prijsuitreiking
Op donderdag 21 maart 2019, Wereld Poëziedag 2019, worden de zes voor de Herman de Coninckprijs voor Poëzie genomineerde bundels voorgesteld door hun schrijvers, tijdens een feestelijke poëzieavond in de Arenbergschouwburg te Antwerpen. Die avond wordt de Herman de Coninckprijs voor Poëzie uitgereikt door Ester Naomi Perquin, de laureaat van 2018.
