De serie is gebaseerd op een gelijknamige roman van Walter Tevis uit 1983 en vertelt het verhaal van Beth Harmon, die op haar 9de in een tehuis terecht komt nadat haar moeder omkomt in een verkeersongeval. Daar krijgt ze kalmerende middelen te eten en ontwikkelt ze een drugsverslaving, al ontdekt ze ook een verborgen talent als ze leert schaken bij de conciërge van de instelling. Terwijl ze haar droom om een schaakgrootmeester te worden najaagt, vecht ze tegelijkertijd tegen haar demonen zoals haar pillenverslaving.
Hoewel het personage van Harmon – fantastische gespeeld door Anya Taylor-Joy – fictief is en het verhaal een sprookje, heeft schrijver Tevis zich duidelijk geïnspireerd op enkele waarheden. Voor (of na) je de serie gaat binge-watchen, hebben we de waarheid achter Beth Harmon en het verhaal ontleed.
Wat was de inspiratiebron achter Netflix’ The Queen’s Gambit?
Schrijver van het gelijknamige boek Walter Tevis schaakte zelf competitief in zijn jeugd en baseerde het verhaal dan ook daarop. Het noemde het boek ook naar een bekende openingsmanoeuvre van het spel.
Lees ook: Onze 5 favoriete Netflix series en films om in november te bingewatchen.
“Ik begon te schaken met mijn zus en de kinderen in mijn buurt,” zei Tevis in een interview met The New York Times. “Ik heb ooit een prijs van $250 gewonnen en werd een Klasse C speler. Ik speel nu tegen een computer zodat ik geen echte tegenstander onder ogen hoef te komen die zou giechelen – ik kan altijd de stekker eruit trekken. Ik heb goed genoeg gespeeld om te weten wat een goed spel is. Ik kan de gemiddelde persoon verslaan, maar ik ben bang om tegen de jongens te spelen die op Broadway schaakborden op straat zetten.
Daarnaast kwam ook Beth’s drugsverslaving voort uit Tevis’ vroegere worstelingen met een reumatische hartaandoening die hij als kind had gehad. “Toen ik jong was, werd de diagnose reumatische hartziekte vastgesteld. Daarvoor kreeg ik hoge dosissen drugs in het ziekenhuis. Dat is waar Beth’s drugsverslaving in de roman vandaan komt,” aldus Tevis aan The Times.
Lees ook: Bekijk hier gratis kortfilms van jonge Belgische filmmakers in competitie.
Wat is het echte verhaal achter Beth Harmon?
We weten dat Beth Harmon een fictief personage is, gemaakt om Tevis’ eigen leven te weerspiegelen. Maar het is niet de eerste keer dat haar verhaal voor het scherm werd geadapteerd.
Toen het boek zijn 40e verjaardag naderde, was er een script van Jesse Kornbluth, een auteur, journalist en scenarioschrijver, die haar verhaal wilde verfilmen. Ook daarna werd nog een versie van ‘The Queen’s Gambit’ geschreven waarin de iconische acteur Heath Ledger (die worstelde met verslaving en zelf een schaakassistent was) de hoofdrol zou spelen Ellen Page de rol van Beth. De productie zou vlak na de dood van Ledger in 2008 zijn begonnen, maar werd gecanceld vanwege de droevige situatie.
Zijn schaakkampioenschappen echt zo belangrijk?
Ja, dat zijn ze. ‘The Queen’s Gambit’ loopt van het midden tot het einde van de 20e eeuw en lijkt te draaien rond een gebeurtenis die bekend staat als de “Wedstrijd van de Eeuw”, die kan worden beschouwd als de Olympische Spelen van de schaakwereld.
In 1972 werd de Russische grootmeester Bobby Fischer geconfronteerd met die andere Rus Boris Spassk in een wedstrijd die in de geschiedenisboeken wordt aangehaald als een van de belangrijkste gebeurtenissen tijdens de Koude Oorlog. Als een jong Amerikaans meisje, zoals Beth Harmon, dat wereldkampioenschap had gewonnen, zou het in ieder geval groot nieuws geweest zijn.
Hebben vrouwen ooit het wereldkampioenschap schaken gewonnen?
Er is absoluut een glazen plafond als het gaat om vrouwen die tegen mannen spelen. In de loop der jaren waren er een handvol opmerkelijke vrouwelijke wonderkinderen, zoals Hou Yifan en Judit Polgár, die allebei titels wonnen toen ze nog tieners waren. Grootmeesters als Irina Krush, Nona Gaprindashvili en Vera Menchik lijken allemaal erg op Beth en zouden wel eens als inspiratiebron voor haar karakter kunnen dienen.
Sommige details uit de serie zijn overigens zeker niet verzonnen. Zo bestaat het boek Modern Chess Openings, waarvan Beth in de eerste aflevering een exemplaar heeft ontvangen van haar mentor, ook echt. En dat geldt ook voor Chess Review magazine, hoewel Beth Harmon of Benny Watts natuurlijk nooit op de cover hebben gestaan.
Dit artikel verscheen eerder op marieclaire.com.au.