“Een kolos” of “een mannetje” zijn twee uitspraken die afgelopen weekend de revue passeerden tijdens een livestreamgesprek op Sporza. Sportjournalist Eddy Demarez deed deze uitspraken over onze Belgische vrouwenbasketbalploeg, Belgian Cats. Uitspraken die voor veel ophef zorgden en het vrouwenteam op een onwaardige manier schonden. Dat is één van de vele voorvallen die de nog-steeds-aanwezige machocultuur in onze samenleving belicht. Seksisme, minachting, discriminatie, hokjesdenken benadrukken hoe urgent een globale mentaliteitsverandering is.
Genderblinde taal
Geleidelijk aan bereiken we een kantelpunt op vlak van discriminatie en seksisme. Minder stereotype houdingen of verwachtingen worden in België als vanzelfsprekend aangenomen in vergelijking met vroeger. Onder andere de #MeToo-beweging heeft hier aan bijgedragen. Eerst en vooral heeft het uiterlijke ideaalbeeld een wending doorgemaakt. Denk maar aan de acceptatie van schaamhaar of okselhaar, het niet-dragen van een beha of het dragen van make-up door mannen. ‘Anders zijn’ – lees: niet meelopen met de stroom – werd lange tijd als abnormaliteit bestempeld, wat sinds enkele jaren meer erkenning krijgt. Wat betreft maatschappelijke thema’s, zoals het uitoefenen van een job, het baren of adopteren van een kind, stemrecht, … liggen vastgelegd in de wet en zijn in België voor iedereen hetzelfde, ongeacht geslacht.
Lees ook: Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag eigenlijk?
Dat zijn enkele voorbeelden die aantonen dat sekse, het geslacht, van iemand geen onderscheid mag maken in het ‘doen en laten’ van een persoon. Toch dienen we bij dit hernieuwde ideaalbeeld en de vastgelegde wetgeving een kanttekening te maken die benadrukt dat de mentaliteitsverandering zich nog niet heeft doorgetrokken bij de gehele bevolking. Er is nog een hele eind af te leggen vooraleer dit gedrag zich niet meer voordoet of zal voordoen. Seksisme zit zodanig vervat in kleine, minieme, subtiliteiten of gebeurt verborgen en achter de schermen, wat de alertheid errond moet vergroten.
Wat is seksisme?
Je kan seksisme niet definiëren in één beknopte definitie. Hieronder vallen zowel ongepaste, schunnige opmerkingen, als daden, beelden of gebaren die een persoon omwille van zijn sekse, geaardheid, etniciteit, leeftijd, handicap, sociale afkomst, etc. als minderwaardig wegzetten. Ongeacht de intenties van dit gedrag, zijn de gevolgen ervan schadelijk. Personen die te maken krijgen met seksisme ervaren veelal gevoelens van minderwaardigheid, zelfcensuur of ondergaan gedragsveranderingen. Voornamelijk vrouwen komen hier disproportioneel met in aanraking, met de nadruk op jonge vrouwen, bekende vrouwen, politica en journalisten. Ook mannen zijn af en toe slachtoffer, maar dan voornamelijk wanneer zij niet actief zijn in stereotype genderrollen. Als je denkt aan seksisme, spookt ‘genderongelijkheid’ meteen mee door je hoofd, een link die we niet onlosmakelijk met België willen maken.
Seksisme vergt een strenge aanpak
Een ingebakken maatschappelijk probleem is niet op je eentje de wereld uit te drijven. Hiervoor is een jarenlange aanpak nodig die door vele handen en schouders gedragen moet worden. Iedereen moet hiervoor met zijn neus in dezelfde richting wijzen. Seksisme zit vervat in verschillende handelingen, waaronder taal en communicatie – een alledaags gebeuren met zowat iedere persoon die je ontmoet. De manier waarop we dingen zeggen of verwoorden kan ons denken beïnvloeden en vervolgens ook ons handelen. Met andere woorden: discriminerende taal kan leiden tot een seksistische houding. Seksisme is op geen enkele plaats aanvaardbaar: niet op het werk, niet in het openbaar, niet in je vriendenkring, niet in de winkel, niet in de openbare toilet, niet in je sportgroep en niet op een sportredactie. Gewoonweg niet. Vaar de goeie stroom en moedig iédere persoon in je omgeving aan om dit ook te doen.
Dat is de énige oplossing op lange termijn.
Lees meer Marie Claire op: Kortrijk krijgt eerste borstvoedingsbank van België; Zes uitzonderlijke vrouwen van bij ons vertellen hun emancipatieverhaal.
