In vier dagen het werk afmaken dat normaal vijf dagen duurt, en toch evenveel verdienen. Dat is wat de werknemers van zo’n 200 bedrijven in Spanje de komende jaren zullen doen als onderdeel van een proefproject. Het idee komt van Más País, een kleine linkse partij, en krijgt steun van de rest van de regering die het wil uitproberen. Het zou werknemers gelukkiger maken – want eindelijk hebben ze meer tijd voor zichzelf, de kinderen of een hobby – en het zou bovendien productiever maken.
Combinatie van welzijn en productiviteit
Het debat over de 4-daagse werkweek laait dankzij dit proefproject in Spanje overal ter wereld opnieuw op, en daar heeft ook de coronacrisis wat mee te maken. Kortere arbeidsweken zouden volgens sommigen immers banen kunnen redden die door de gezondheidscrisis bedreigd worden. De meeste werkgeversorganisaties vinden het proefproject dan weer compleet belachelijk. Zij stellen immers dat mensen net meer en harder moeten werken om de economische gevolgen van de crisis te kunnen compenseren.
Lees ook: Dit zijn de Belgen op de ‘Forbes 30 under 30 Europe’-lijst van 2021.
Het concept van de 4-daagse werkweek is niet nieuw. Een handvol bedrijven past het al een tijdlang toe, en vrijwel alle werknemers daar zijn er tevreden over. Zo schakelde in eigen land vrouwenbeweging Femma een jaar lang over naar een 30-urenwerkweek. Ze hoopten daarmee bij te dragen tot een beter evenwicht tussen werk en privé van de personeelsleden en het maatschappelijk debat daarover te voeden. Werknemers konden kiezen tussen een kortere werkweek te presteren in 4 dagen van 7,5 uur of een werkweek van 5 dagen met kortere werkdagen. De eerste optie bleek uiteindelijk het meest populair.
“Na een maandje uitproberen, voelde ik mij al veel rustiger.”
Dankzij de 30-urenwerkweek ervaarden Femma werknemers een betere work-life balance, een daling van de werklast en algemene tijdsdruk. Dit kan te verklaren zijn aan de hand van de betere focus en efficiëntie waarmee gewerkt werd. Tot slot was er minder sprake van werk-privé conflicten. Aan dat laatste maken we ons allemaal wel eens schuldig. Denk maar aan snel een boodschappenlijstje maken tussen twee meetings door of vroeger naar huis gaan om je kinderen op te halen en vervolgens thuis nog werk inhalen.
“Na een maandje uitproberen, voelde ik mij al veel rustiger. Rustiger in mijn hoofd, maar ook rustiger in mijn hart. Door de vrijgekomen tijd, kan ik mijn huishouden toch wel beter organiseren. Verloopt de zorg voor mijn kindjes toch wel iets vlotter (lees: een mindere stressy mama). En kan ik iemand anders ook eens een dienst bewijzen, zonder mijzelf te moeten wegcijferen”, vertelt een werknemer van de vzw.
Lees ook: Onderzoek toont aan: thuiswerken zorgt voor gebrek aan positieve feedback.
“Toen ik nog voltijds werkte, ging heel het weekend op aan huishoudelijke klussen. Ik poetste, deed boodschappen, de was en strijk. Al die dingen doe ik nu op vrijdag, de dag dat ik niet werk. Plots is er tijdens het weekend ruimte voor bijvoorbeeld spontane uitstapjes. Of tijd om te lezen”, vertelt een andere werknemer van Femma.
Getty Images
Extra werknemers
Om het onderzoek zo goed mogelijk te doen verlopen, wierf Femma extra medewerkers aan en werd de arbeidsorganisatie aangepast. Elke kritische lezer merkt op dat hier voor vele werkgevers het schoentje al wringt. Extra werknemers betekent natuurlijk extra loonkosten en die zijn in België al niet goedkoop. Aan de keerzijde is het een goede oplossing om de werkloosheid aan te pakken. Minder werklozen betekent minder uitkeringen. Misschien is hier dan een opportuniteit om bedrijven met de 30-urenwerkweek te belonen?
Professor arbeidseconomie aan de Universiteit Gent Stijn Baert heeft twijfels bij het concept van de 4-daagse werkweek. In Spits op Radio 2 vertelde hij onlangs dat “dingen die te mooi zijn om waar te zijn niet waar zijn. Het probleem is dat een werkgever die je 500 euro per week betaalt om 38 uur te werken plots hetzelfde bedrag moet betalen voor maar 32 uur werk. Dan is het voor hem niet meer interessant en gaat hij misschien kijken of hij je arbeid kan automatiseren. Of hij gaat op zoek gaan naar werkkrachten in het buitenland. Op het einde van de rit dreig je minder jobs over te houden.”
“Ik sluit niet uit dat we al het werk van die vijf dagen ook in vier dagen kunnen doen, maar je job is meer dan enkel presteren. Het geeft veel mensen een mooi inkomen dat hoger ligt dan wanneer ze niet werken. Als we in de toekomst zorg willen blijven dragen voor mensen, dan is het cruciaal dat zoveel mogelijk mensen blijven werken en hun schouders onder de sociale zekerheid zetten”, aldus Baert.
Wat vind jij? Sta jij maandag aan het bureau van je baas de 4-daagse werkweek te promoten?
Lees ook: Werkloos door corona? 7 veelgevraagde profielen.
