Jarenlang werkte Lien De Pau als projectmanager voor bedrijven. Tot ze het in 2009 beu werd om een ‘loonslaaf’ te zijn en besloot om haar eigen consultancybedrijf op te starten, Morpheus. “Sindsdien ben ik een seriële ondernemer: na Morpheus heb ik nog vier andere ondernemingen opgericht, waarvan ik er recent alweer één verkocht heb. Bedrijven zijn voor mij geen doelen op zich, maar middelen. Ik ben ondernemer omdat ik zoveel mogelijk van het leven wil genieten en de vrijheid nodig heb om dat te kunnen doen. Ik reis nu al drie jaar de wereld rond en dat kan alleen als je geen verantwoording moet afleggen aan een baas.”
De Pau is als vrouwelijke ondernemer allang geen uitzondering meer in ons land, maar toch blijft het een mannenwereld. Al is er gelukkig wel een kentering in zicht. In 2021 startten 10,5 % meer vrouwen een zelfstandige activiteit op tegenover 2019. Toch zijn ze voorzichtig, want de stijging in vrouwelijk ondernemerschap is voornamelijk te wijten aan de zelfstandigen in bijberoep (+23 %) of student-ondernemers (+48,8 %). Het aantal vrouwen dat als zelfstandige in hoofdberoep start, daalde het afgelopen jaar lichtjes (-1,5 %) en ligt nu 10,8 % lager dan in 2019.
Netwerk is van levensbelang
En toch blijven veel vrouwen twijfelen. Ze bruisen van de goede ideeën, maar durven de sprong niet te wagen. Om hen te helpen en te inspireren, richtte Lien De Pau Zeker Van Haar Zaak op. Het is een netwerk van vrouwelijke ondernemers die er advies, goede raad en gelijkgestemden kunnen vinden. Zo’n netwerk is van levensbelang, weet ze uit ervaring.
“Toen ik in 2010 begon met Morpheus, en bedrijven onder meer adviseerde over lean werken, had ik totaal geen netwerk in die sector. Ik kende de decision makers van die bedrijven niet. Daarom is het belangrijk om aan zoveel mogelijk mensen te laten weten dat je bedrijf bestaat en wat het precies doet. Vrienden, familie, kennissen, via Facebook, LinkedIn, events… Het kan allemaal van pas komen.”
Lees ook: Empower your Network: de eerste businessconferentie voor vrouwen in business
Want het cliché dat vrouwen niet kunnen netwerken, slaat volgens De Pau nergens op. “Vrouwen zijn fantastische netwerkers en heel goed in het leggen van diepere, waardevolle connecties. Maar de klassieke netwerkevents – help, dat woord alleen al! – zijn volgens mij niet meer van deze tijd. Op een receptie staan en naamkaartjes uitwisselen, bah. Ik kan niemand helpen op basis van een naamkaartje en een gesprek van 30 seconden. Het kost tijd om elkaar te leren kennen. En ik denk dat ik niet de enige ben met dat gevoel.”
Ik help jou, jij helpt mij
Daarom zijn vrouwelijke netwerken heel belangrijk, vindt ook Lieve Droogmans, voorzitter van Markant vzw en Artemis, een netwerk dat vrouwelijk ondernemerschap stimuleert. “In gemengde groepen, waar de heren meestal ruimschoots in de meerderheid zijn, kampen vrouwen vaak met drempelvrees: ze durven hun twijfels niet uit te spreken. Vaak heerst daar ook nog het ‘old boys school’-sfeertje van vroeger. Mannen hebben altijd veel meer kansen gekregen om een netwerk uit te bouwen: op kostschool, bij de scouts, in het leger, op de universiteit… Allemaal plaatsen waar vrouwen enkele decennia geleden nog niet welkom waren. Vrouwen moeten dus nog een grote inhaalbeweging maken, en ze moeten leren beseffen dat zo’n netwerk wél belangrijk is.”
Lees ook: Dit wil je weten over slechte bazen en goede leiders.
Meer nog: ze moeten er gebruik van durven maken, zegt Danielle Moens, medeoprichtster van het Centre for Balanced Leadership. “In een netwerk gelden ongeschreven wetten: ik help jou, maar dan moet jij mij ook helpen. Je zou ervan versteld staan hoe bepaalde beslissingen soms genomen worden, mannen onder elkaar. Vrouwen zijn vaak te eerlijk en te naïef. Ze moeten ook om een gunst durven te vragen. En ze moeten af van bepaalde blokkerende gedachten: ben ik wel goed genoeg, is dit wel koosjer, kan ik mijn gezin wel achterlaten om naar die bijeenkomst te gaan…? Ja dus! Infiltreer in die mannenwereld en laat je gelden.”
Zekerheid is belangrijk
Dat blijft vaak moeilijk, weet Droogmans. “Zekerheid is voor veel vrouwen belangrijk, vooral wanneer ze ook een gezin hebben. Maar wie een eigen bedrijf wil beginnen, moet nu eenmaal in het diepe springen. Vaak laat je een goedbetaalde job met extralegale voorwaarden achter: gsm, computer, maaltijdcheques… Dat raak je allemaal kwijt.”
Maar je krijgt er gelukkig veel voor in de plaats. Om dat te bewijzen, organiseert Artemis, met de steun van het agentschap Ondernemen, Ondernemer in zich(t), inspiratiecafés voor vrouwen die zo’n carrièreswitch overwegen. “Meestal komen er 80 à 90 vrouwen op af, die in heel verschillende fases zitten. Van een los ideetje tot een concreet businessplan. Er komen dan ook heel wat rolmodellen aan het woord, die over hun parcours vertellen. Zo kunnen vrouwen ontdekken of ondernemen hun ding is. We volgen de deelnemers goed op en blijkbaar hebben we succes, want de helft begint binnen het halfjaar met een eigen zaak. Maar ook het feit dat die andere helft dat (voorlopig) niet doet, is goed nieuws. Want ontdekken dat ondernemen niets voor jou is, doe je ook beter op zo’n avond in plaats van failliet te gaan.”
Vrouwen gaan minder failliet
Al is dat risico niet eens zo groot: uit een onderzoek van handelsinformatiekantoor B Information blijkt dat vrouwen een derde minder kans hebben om failliet te gaan. Ook dat valt te verklaren, vertelt Droogmans. “De meeste vrouwen zetten pas de stap als ze 100 procent zeker zijn van hun zaak, en ook daarna zijn ze voorzichtiger. Terwijl mannen het sneller groots zien: ze zijn heel ambitieus en willen meteen groeien, personeel aannemen, naar het buitenland… Daar is op zich niets mis mee, want het maakt mannelijke en vrouwelijke ondernemers net complementair. We hebben hen allebei nodig. Zeker omdat ze vaak voor andere sectoren kiezen: een vrouw zal sneller een kinderdagverblijf openen, een man kiest eerder voor een ‘harde’ sector. Al mogen we dat natuurlijk nooit veralgemenen.”
Think bigger
Aan vrouwelijke ondernemers geeft Moens het advies om soms wat meer risico’s te nemen, en om zichzelf zeker niet te onderschatten. “Veel meisjes groeien op met het idee: wees steeds lief en fijn, dan zul je altijd mama’s zonnetje zijn. Ze krijgen te weinig de boodschap dat ze initiatief moeten nemen en dat ze moeten durven.” Maar het is ook belangrijk dat vrouwen elkaar steunen, iets wat nu nog te weinig gebeurt.
“Toen ik mijn eigen bedrijf opstartte, ging ik op zoek naar leveranciers: een boekhouder, een verzekeringsmakelaar, een webdesigner… Iedereen gaf me enthousiast contacten door, maar dat waren allemaal mannen. Terwijl ik bewust met vrouwen 77 wilde samenwerken. Vrouwen moeten wat meer solidariteit tonen. En dat heeft niets met positieve discriminatie te maken: ik krijg van vrouwelijke leveranciers vaak een betere prijs-kwaliteit én een betere service.”
Voor vrouwen die bang zijn om het evenwicht tussen werk en privé te verliezen, heeft ze ook een goede tip: begin een bedrijf met andere vrouwen. “Wij zijn zelf met drie vrouwelijke partners en dat werkt heel goed. Je deelt de macht, de inkomsten en het werk, waardoor er meer tijd overblijft voor je gezin.”
Vraag professioneel advies
Professioneel advies vragen is sowieso een goed idee, ook voor je met een eigen zaak begint. Soms is je buikgevoel goud waard, maar soms ook niet, weet Virginie Pierre van Réseau Diane, een netwerk voor de economische ontwikkeling van vrouwen. “Veel vrouwen vertrouwen op hun intuïtie. En ze verwarren hun persoonlijke noden met de noden van de markt. Daarom zijn er tegenwoordig erg veel coaches, te veel zelfs. Als je een goed idee hebt, test het dan eerst bij professionals en doe marktonderzoek. En denk ook op voorhand aan de zakelijke kant: krijg je de financiën rond, heb je genoeg ondersteuning, hoeveel concurrentie is er… Als dat allemaal snor zit, kan je vol vertrouwen springen!”
