Verlichte straten, Mariah Carey die elke dag op de achtergrond speelt, cadeautjes in overvloed… Normaal gesproken draait het feestgedruis om vrolijkheid. Maar niet voor iedereen. Sommige mensen raken geïrriteerd of zelfs neerslachtig als de feestdagen naderen. Dit fenomeen staat bekend als de feestblues.
Het fenomeen beschrijft Laurie Hawkes, schrijfster en psychologe, als “een gevoel van irritatie, angst of depressie in de aanloop naar de feestdagen, niet te verwarren met seizoensgebonden depressie”.
Het innerlijke kind, de sleutel tegen de feestblues
Als je je al langer slecht in je vel voelt, dan heb je waarschijnlijk last van de winterblues of winterdepressie. Daar schreven we hier al uitgebreid over. In dit geval zijn je humeurige gevoelens voornamelijk te wijten aan het gebrek aan licht dat we tijdens de wintermaanden ervaren,
“De feestblues zijn een gevoel van ergernis dat specifiek op Kerstmis of Nieuwjaar is gericht”. En daar zijn verschillende redenen voor. Lila (24) herkent zich er in. “Ik heb nooit meegemaakt wat je in tv-films ziet. Mijn ouders waren gescheiden en ik werd heen en weer geslingerd tussen de twee,” herinnert ze zich. Dus als de kerstreclames en romances de kop opsteken, daalt Lila’s stemming. “Elk jaar is het alsof mijn persoonlijkheid verandert,” voegt ze er aan toe.
Onze psycholoog bevestigt dat veel te maken heeft met de kindertijd: “Genieten van de feestelijke sfeer hangt af van wat wij het innerlijke kind noemen. Wie op jongere leeftijd geen goede ervaringen had met festiviteiten, zal ook later negatieve gevoelens ervaren wanneer deze periode aanbreekt. Een soort deprimerende jaarlijkse reminiscentie die ons terugvoert naar het verleden en de frustratie die toen gemeengoed was.”
Een tienvoudige mentale last
Voor Sophie is het echter het tegenovergestelde. “Toen ik een kind was, had ik een geweldige kerst en ik wil mijn kinderen net zoveel geven”, zegt deze 42-jarige moeder, die vertelt dat ze niet langer de verwondering van het moment voelt, maar net stress krijgt omdat alles perfect ‘moet’ zijn.
Geschenken zoeken, maaltijden bereiden met respect voor ieders eetgewoonten, rekening houden met corona… “Deze periode voelt echt aan als een extra mentale last”, zucht ze. Het resultaat? Sinds enkele jaren wordt de vreugde die met deze periode gepaard gaat, aangetast door een gevoel van neerslachtigheid dat doortrokken is van bezorgdheid.
“Stressvolle voorbereidingen kunnen de vreugde van het innerlijke kind temperen”, zegt de psycholoog. Maar hoewel de vlam van het innerlijke kind amper kan branden, kan zij ook opnieuw worden ontstoken. “Met therapie slagen sommige mensen erin om terug te genieten van feestperiode, zoals het hoort”, stelt ze gerust.
Een beschamende en deprimerende eenzaamheid
“Vakantie in het gezelschap van mijn kinderen en kleinkinderen was vroeger mijn leven”, zegt de 77-jarige André. Maar sinds de dood van zijn vrouw en het vertrek van de rest naar andere streken, staat de gepensioneerde er alleen voor. “Het is moeilijk om van alles naar niets te gaan, maar vooral in de kersttijd”, zegt hij.
“Kinderen – zelfs volwassen – in de buurt maakt het nog leuker. De boom opzetten, cadeautjes zoeken, wachten tot middernacht om het nieuwe jaar te vieren… Voor velen zijn de feestdagen geslaagd als er anderen aanwezig zijn”, legt Laurie Hawkes uit.
Hoewel André vandaag met nostalgie en droefheid over zijn teleurstellingen uit het verleden spreekt, durft hij niet over zijn leed te praten en zou hij zich zelfs “schamen” als hij het aan zijn familie zou vertellen.
Onze deskundige raadt iedereen dan ook aan een oogje in het zeil te houden op de mensen om hem heen. “Je moet iemand nooit dwingen om de feestdagen met je door te brengen, maar het is belangrijk om het te vragen, net zoals het belangrijk is om iemand te accepteren die niet van de feestdagen houdt. Jezelf dwingen te doen wat anderen doen, is voor niemand een oplossing”, besluit de psychologe.
Lees ook: Bijna helft van de Vlamingen is bewust single.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op de website van Marie Claire Frankrijk.
