Na een hels debat op 30 maart, keurde de Franse senaat, tegen het advies van de regering in, een amendement van de rechtse fractie LR (Les Républicains) goed dat opzichtige religieuze kentekens verbiedt voor begeleiders van schooluitstappen. Voorts keurde de Senaat een amendement van LR goed dat zwembaden toelaat de boerkini te verbieden. En ook een tekst van RDSE (Rassemblement Démocratique et Social européen) die de hoofddoek voor minderjarigen wil verbieden. Deze wetten, die deel uitmaken van het amendement over “seperatisme”, zijn nog niet van kracht en kunnen uit het wetsontwerp gehaald worden waneer de tekst naar de Assemblée nationale (lagerhuis) terugkeert.
Wel seks, geen hoofddoek
Het hoofddoekendebat in Frankrijk is al langer aan de gang. Zo is er bijvoorbeeld al sinds 2004 een wet die hoofddoeken verbiedt op publieke scholen. Deze onderwijscode is een uitbreiding van een oude Franse wetgeving, Laïcité, die stelt dat de staat en religieuze activiteiten gescheiden moeten zijn. De uitbreiding van deze wet zou nu bepalen dat jonge meisjes zelfs niet meer over straat mogen lopen met een hoofddoek.
De Franse president Emmanuel Macron gaf eerder aan dat de hijab volgens hem niet in overeenstemming is met de Franse idealen van vrijheid, maar hij zei daarbij ook dat hij “geen wet wil goedkeuren die het op straat verbiedt.” Sacha Houlie, een bekende Franse advocaat en lid van de de Assemblée nationale, waarschuwde dat dit verbod “contraproductief” is en ervoor kan zorgen dat sommige moslims zich nog meer terugtrekken uit de samenleving.
Lees ook: Een transparante blik op het loon kan de loonkloof dichten
Opvallend is dat volgens de Franse wet, jongeren vanaf 15 jaar toestemming kunnen geven voor seks. Als dit wetsvoorstel erdoor komt, wil dat dus zeggen dat jongeren eerder mogen beslissen of ze seks hebben dan of ze een hoofddoek dragen. Ook mogen meisjes vanaf 15 jaar zelf bepalen om een abortus te laten uitvoeren, maar misschien niet langer of ze graag een hijab willen dragen.
Op sociale media uiten moslims wereldwijd hun ongenoegen over deze absurde situatie. Olympisch schermer Ibtihaj Muhammad schrijft: “Dit is wat er gebeurt als je anti-islamitische en anti-moslimhaat, vooroordelen, discriminatie en haatmisdrijven normaliseert – islamofobie in de wet schrijven. Moge Allah onze zusters beschermen.” De Belgische organisatie BOEH (kort voor Baas Over Eigen Hoofd) schrijft op Facebook: “Ervan uitgaan dat alle moslimvrouwen die een hoofddoek dragen onderdrukt worden, is ignorant en naïef. Vrouwen kunnen niet empowered worden door hun autonomie, vrije wil en vrije keuze af te nemen.”
Dit bericht bekijken op Instagram
Geen schending mensenrechten
Het verbod zou overigens niet alleen effect hebben op de 5,4 miljoen Franse moslims. Ook toeristen die naar Frankrijk trekken zullen niet langer levensbeschouwelijke tekens mogen dragen. Belangrijke kanttekening is wel dat het wetsontwerp álle opzichtige religieuze kentekens wil verbieden. Maar omdat de hoofddoek een van de meest uitdrukkelijke religieuze kentekenen is, wordt de wetgeving wel eens gesimplificeerd tot “het Franse hoofddoekenverbod”.
Lees ook: De regering wil celstraffen voor verkrachting optrekken van 5 naar 10 jaar
Na verscheidene klachten, gaf het Europees Hof voor de Rechten van de Mens aan voorlopig geen probleem te zien in het wetsontwerp. “Als jij als land een grondwettelijk systeem hebt dat neutraliteit en secularisme hoog in het vaandel draagt, dan mag je de hoofddoek verbieden en is dit geen schending van het Europese Verdrag van de Rechten van de Mens”, aldus een artikel op de website De Kanttekening.
Hoofdoekenverbod in België
Ook in België woedt het hoofddoekendebat stevig. Sinds 2013 geldt in het Gemeenschapsonderwijs (GO!) een algemeen verbod op religieuze symbolen. Heel wat scholen passen die wet nadrukkelijk toe, en dat wordt hen niet altijd in dank afgenomen. Verschillende leerlingen stapten al naar de Raad van State om het verbod aan te vechten, en in al deze rechtszaken kregen ze ook gelijk. De Raad vindt immers dat een algemene maatregel kan en dat het GO! daarvoor bevoegd is, maar dat er dan aan bepaalde voorwaarden voldaan moet worden. Zo moet er bijvoorbeeld aangetoond worden dat de religieuze tekenen in een concrete school problemen veroorzaken: dat er druk op meisjes wordt uitgeoefend, dat er bekeringsijver bestaat of segregatie. Als de scholen dit niet kunnen aantonen, mogen ze de levensbeschouwelijke tekenen van de Raad niet verbieden.
Ook wat ambtenaren met publieke functie betreft, woedt de discussie nog steeds hevig. Afgelopen zomer brak dan weer protest uit na een uitspraak van het Grondwettelijke Hof. Aanleiding was een klacht van een groep moslima’s die studeren aan de Brusselse hogeschool Francisco Ferrer, die een verbod op religieuze symbolen hanteert. Toen het Hof stelde dat zo’n verbod niet in strijd is met de vrijheid van religie, zorgde dat voor veel ophef op sociale media met de hashtags #hijabisfightback en #NeTouchePasAMesEtudes. Het bracht eveneens duizenden betogers op de been in Brussel. Verschillende hogescholen en universiteiten lieten snel weten dat ze nooit een verbod zouden invoeren. Zo schreef de Universiteit Antwerpen bijvoorbeeld: “Als actief pluralistische universiteit zijn wij van mening dat het nooit verantwoord kan zijn mensen uit te sluiten omwille van hun levensbeschouwelijke ideeën. Elke vorm van ongelijke behandeling wordt met klem veroordeeld. Je bent dus van harte welkom, met of zonder hoofddoek.”
Vele betogers verzamelden op de Brusselse Kunstberg om zich uit te spreken tegen discriminatie van moslima’s in het onderwijs. Deze generatie is meer dan ooit vastberaden en aanvaardt geen enkele inperking op de vrijheid! #HijabisFightBack pic.twitter.com/vOYxGmRXYB
— Mahara (@Mahara_Network) July 5, 2020
Lees ook: Vieren of protesteren? Elk land heeft zijn eigen traditie op Internationale Vrouwendag
Debat op twitter
Ook nu weer stromen de reacties op sociale media binnen onder de hashtag #Handsoffmyhijab en #FranceHijabBan. Er werd tevens al een petitie opgestart tegen de ban in Frankrijk. Een greep uit de reacties:
Frankrijk, zo'n (oogenschijnlijk) mooi land. Waar ik naartoe verhuisde, waar we avonturen beleefden op vakanties, zo'n elegante taal. En dan DIT?!?! Plaatsvervangende scháámte! Nee! Wat een racistisch, foute premier die Macron en dat parlement. #France #racism #HandsOffMyHijab pic.twitter.com/OZ6fN2trih
— Rhea van Gemert (@GemertRheav) April 6, 2021
@rokaaaya schrijft op Twitter: ‘Frankrijk is niet tegen de zogenaamde onderdrukking van de islam, ze onderdrukken gewoon liever zelf.’
Dus in Frankrijk is seks legaal op je 15 jaar en hijab legaal op je 18 jaar.
♂️♂️♂️— Uncle Aboraheem (@UncleDenzz) April 2, 2021
Wacht maar tot België besluit om Frankrijk weer te volgen, net zoals ze deden met het Hijab-verbod op scholen
— (@misschienmanbro) April 2, 2021
the ban of the hijab in france comes down to two things: islamophobia and the extreme rights need to regulate women’s bodies and what they can and cannot wear, they justify all of it with secularism and pat themselves on the back thinking they saved “oppressed women”.
— amara (@softlynikolai) April 2, 2021
just a shameful display of hypocrisy is what it is. #HandsOffMyHijab pic.twitter.com/0J64Fzibo3
— Sümeyye Ceylan (@ladistanbul) April 6, 2021
Hey guys! Ik heb een petitie gemaakt om tegen de HIJAB BAN in Frankrijk te gaan. Het zou echt veel betekenen mocht je 1 minuut de tijd nemen om het te tekenen
French senate: Hijab Ban France – Sign the Petition! https://t.co/mUkyNplFqA via @Change
— Saym (@saym_sheikh) April 2, 2021
