Saoedi-Arabië stelt zich open… of toch niet helemaal?
Het begint allemaal in 2017, wanneer Saoedische prins Mohammed bin Salman aan de macht komt en een belangrijk plan voor economische diversificatie van het land lanceert, genaamd “Vision 2030”. Hij vermenigvuldigt vervolgens de acties van rebranding, om de indruk te wekken dat Saudi-Arabië moderniseert. Autorisatie voor vrouwen, het verlenen van toeristenvisa, het aantrekken van internationale sterren, toenadering tot Donald Trump en, wat ons hier vooral interesseert, het hosten van influencers door Gateway KSA. Het plan werkt perfect. De wereld begint in “MBS” een symbool van vernieuwing en openheid te zien, kortom, een wind van hoop waait.
Lees ook: 8 hedendaagse feministes om te onthouden.
En dan, op 2 oktober 2018, lezen we met afgrijzen de moord op de Saoedische journalist van Washington Post en de beruchte dissident Jamal Khashoggi in het Saoedische consulaat in Istanbul. Allemaal in sombere en donkere omstandigheden.
Vandaag wil de overheid het hoofd bieden aan de crisis en zich profileren als een modern denkende natie. En om de daad bij het woord te voegen, nodigt het centrale VVV-kantoor influencers uit om Saoedi-Arabië op een andere manier te ontdekken.
Gratis snoepreisjes
Dat overheden en toeristische diensten gratis reizen aanbieden aan influencers, beroemdheden en journalisten om de cultuur en het imago te promoten is een vrij gebruikelijke praktijk, maar voor een land als Saoedi-Arabië is dat zeer recent.
Aggie Lal is blond, heeft een zongebruinde huid en is heel vaak in bikini te zien op haar Instagram-foto’s. Ze is een van de eerste influencers die door de overheid uitgenodigd werd om het land te ontdekken. Haar volledig betaalde negendaagse trip naar Riyad, Jeddah en de regio Al Ula werd georganiseerd door het cultureel uitwisselingsproject Gateway KSA, geleid door Prins Turki Al Faisal, een neef van Prins Mohammed.
Volgens Insider zou Gateway KSA gefinancierd worden door staatsbedrijven, zoals Saudi Telecom Co. en de luchtvaartmaatschappij Saudia.
Voir cette publication sur Instagram
Het resultaat: adembenemende plaatjes en video’s van Lal – opvallend bedekter dan wat we van haar gewoon zijn – in de Saoedische woestijn, bij zonsondergang of onder een ongelooflijke sterrenhemel… Je krijgt meteen al zin om er heen te reizen. Bingo.
Maar Aggie Lal is verre van de enige die de deal heeft aanvaard. Murad Ossman, Jack Morris, Tara Whiteman, Jacob Riglin of Jay Alvarrez; stuk voor stuk invloedrijke instagrammers, poseerden elk op hun beurt met de dromedarissen en helikopters, met de indrukwekkende site van Madain Saleh op de achtergrond.
Lees ook: 3 vrouwen over hun strijd tegen radicalisering.
Maar achter die schijnbare kameraadschap en de prachtige landschappen, is de communicatie goed vergrendeld en laat de overheid alleen zien wat ze wil laten zien. Reisbloggers die op Insider reageerden, geven inderdaad toe dat ze het land niet buiten de officiële routes mogen verkennen.
Voir cette publication sur Instagram
Recht van antwoord
Van de vier influencers die we contacteerden, willen er twee ons te woord staan:
“Het is verre van perfect, maar er is een duidelijke kentering voelbaar. Kijk, het openstellen voor toerisme is een belangrijke eerste stap op weg naar verandering. Natuurlijk ben ik hier niet om aan politiek te doen; ik ben hier om een land te promoten dat haar deuren opent voor toerisme, wat een enorme stap is.”
en:
“Toegegeven, ik had vooroordelen voor ik naar Saoedi-Arabië ging, zoals dat het geval is bij elk land dat ik voor het eerst bezoek. Ze zijn vaak gebaseerd op wat ik in de pers lees. Mijn conclusie is dat je elke informatie met een grove korrel zout moet nemen. Dit land is niet perfect, maar eerlijk gezegd, welk land is dat wel?
Hoewel veel issues nog in het verleden vastzitten, zoals de rechten van vrouwen, waarvan ik getuige was tijdens mijn verblijf hier, doet het land duidelijk zijn best om langzaam te veranderen.”
In beide gevallen is de boodschap duidelijk: toerisme kan een mentaliteitsverandering teweeg brengen en mensen op een positieve manier samenbrengen. Toerisme kan bovendien het beeld van Saoedi-Arabië bijstellen. Al blijven we uiteraard gezond kritisch.
De huidige toestand van vrouwen in Saoedi-Arabië
Als het onderwerp Marie Claire in het bijzonder aangaat, is het omdat het rechtstreeks raakt aan een van onze fundamentele waarden, feminisme. Saoedi-Arabië staat volgens de Thomson Reuters Foundation echter op de 5e plaats in de ranglijst van landen waar het voor een vrouw het gevaarlijkst is.
Lees ook: België is het 20ste beste land om te leven als vrouw.
Om een idee te krijgen van de status van vrouwen in Saoedi-Arabië, zetten we enkele feiten op een rijtje (bron: Human Rights Watch):
- Saoedische vrouwen mogen niet reizen of een paspoort krijgen.
- Ze kunnen hun man niet kiezen en kunnen uitgehuwelijkt worden vanaf de leeftijd van 8 jaar.
- Huiselijk geweld is pas sinds 2014 verboden. Toch worden er zeer weinig klachten ingediend omdat het moeilijk is om aan de mannelijke overheersing te ontsnappen.
- Het is haast onmogelijk voor een Saoedische vrouw om een scheiding aan te vragen. Een man daarentegen kan eenzijdig besluiten om zonder speciale reden te scheiden. En hij hoeft zijn vrouw niet eens op de hoogte te stellen.
- De meeste openbare ziekenhuizen hebben nog steeds de toestemming nodig van een wettelijke voogd (echtgenoot, vader, broer, kortom een familielid met een fallus) voor medische ingrepen.
