“Armen eten anders dan rijken. Dat is vandaag zo en dat was vroeger zo”, stelt Segers. “Kaas had niet alleen een economische rol maar ook een sociale. En de studie naar de productie en het gebruik van die kazen leert ons veel over hoe mensen toen leefden.”
“Duiken in de geschiedenis van onze kazen leert ons veel over de maatschappij van toen, en dat is ongelooflijk boeiend.”
1. Kaas als betaalmiddel
Een huis afbetalen met kaas? Vandaag onmogelijk maar in de pre-negentiende-eeuwse samenleving geen uitzondering. Toen werd er niet altijd met geld betaald, maar kon ook worden geruild of betaalde men in natura. Vooral in kaasregio’s zoals het land van Herve en het Pajottenland was betalen met kaas een vaak voorkomend fenomeen. “Een huis afbetalen met kaas? Vroeger kon het.” Om te achterhalen waarom kaas überhaupt zo waardevol was, moet je volgens Segers kijken naar de Belgische landbouw. “Tot het einde van de 19e eeuw stond akkerbouw centraal. Granen en aardappelen waren basisvoedsel, en daarvoor was veel land nodig. Hierdoor bleef er weinig ruimte voor weiland waardoor de veestapel en dus ook de zuivelproductie beperkt bleven.”
2. Kaas is wet
Kaas was vroeger verankerd in de wet. Zo verplichtte Karel de Grote, een groot kaasliefhebber, dat er in al z’n domeinen over heel Europa kaas aanwezig moest zijn. Doordat de heerser permanent op reis was, wou hij dat als hij ergens toekwam, er een rijkgevulde tafel klaarstond. Kaas mocht daar nooit op ontbreken. Dit toont aan hoe hoog kaas was aangeschreven, bij hem en de hele adel. Ook in de vastenperiode eiste Karel de Grote dat een maaltijd voor twee derde uit kaas zou bestaan.
3. Armenkaas
De regio rond Brussel kent een rijke traditie van kaasproductie. Voor het kapitaalkrachtig, stedelijk publiek waren kazen een teken van rijkdom. Voor de minderbegoeden werd op lokale boerderijen de zachte “hette kees” gemaakt. Een kaas met een scherpe, pikante of harde (hette) smaak, ook wel de armenkaas genoemd. De term “armenkaas” kan als volgt verklaard worden: de kaas kwam vaak op de tafel van boeren en arbeiders terecht en men had van deze “hette” kaas slechts een klein beetje nodig om toch smaak op de boterham te brengen.
Ontdek hier al onze kazen met karakter!
Deze publireportage kwam tot stand in nauwe samenwerking met Kazen van bij ons.
www.lekkervanbijons.be/kaas
