Wanneer het tijdens etentjes over het thema van haar volgende boek ging – homoseksuele fantasieën van heteroseksuele vrouwen – reageerden haar disgenoten vaak geïnteresseerd, geamuseerd of geïntrigeerd… om daarna weer van gespreksonderwerp te veranderen. Maar niet zelden kwam de vrouwelijke helft van de koppels aan het eind van de avond toch nog even discreet bij haar langs. Om het nog even over haar boek te hebben, ze hadden haar namelijk nog wat te vertellen…
Mathilde Ramadier was ervan overtuigd dat haar betoog ‘een vrij universele dimensie’ had, maar had niet verwacht dat het zo krachtig zou resoneren en dat de verhalen zo makkelijk los zouden komen. De verzameling getuigenissen voor haar boek Living Fluid(1) verweeft op een subtiele manier intieme verhalen met de obscure geschiedenis van biseksualiteit en refereert naar de oudheid en de popcultuur. Maar het peilt vooral naar het verlangen van vrouwen naar vrouwen. “Ik wilde ze uitnodigen om dat deel van Hetero? Ja, maar zichzelf te verkennen dat ze misschien wel ergens voelen borrelen, maar waaraan ze niet per se durven toegeven. Maar uiteraard wil mijn boek niemand iets opleggen, het is eerder een uitnodiging.”
Een uitnodiging om je te laten triggeren door een onverwachte aantrekking, je te laten destabiliseren door een ontmoeting, in te gaan op een seksuele prikkeling – of er niet op in te gaan, zoals je wilt, maar je dan toch te laten raken door dat stemmetje dat in het diepst van jezelf is beginnen zingen. Gewoon, omdat het op de een of andere manier je zelfvertrouwen een boost kan geven. Zelf heeft Mathilde Ramadier – overigens getrouwd en moeder van twee dochtertjes – altijd een aantrekking tot beide geslachten gevoeld. “De boodschap van dit boek is niet om te laten zien hoe uitzonderlijk ik ben. Integendeel, ik wil laten zien hoe mijn verlangens in de lijn liggen van die van zoveel andere vrouwen”, duidt ze.
“Het is een verlangen, zo oud als de wereld, dat lang verborgen is gebleven omdat vrouwen hun seksualiteit niet mochten verkennen.” Diverse onderzoeken(2) geven aan dat meer dan de helft van de ondervraagde vrouwen zich ooit seksueel aangetrokken voelde tot een andere vrouw, en die versterken haar stelling. “Vrouwen zijn veel biseksueler dan ze durven te ervaren of toe te geven”, schrijft ze. “Hun verlangen is waarschijnlijk veel groter, rijker en complexer dan het lijkt – en het potentieel voor bevrijding is dus immens.” Maar geklemd tussen heteroseksuelen pur sang, lesbiennes die hen als verraders beschouwen, of argwanende mannen die bang voor hen zijn, zijn biseksuele vrouwen lang niet altijd even zichtbaar.
Bij de objectieve therapeut
Als er één plaats is waar verhalen over biseksuele gevoelens en fantasieën steeds vaker opduiken, is het wel bij de therapeut. “Wanneer we de maatschappij objectief bekijken, zien we inderdaad dat vooral vrouwen meer open omgaan met hun seksualiteit”, bevestigt seksuologe Anouk Dewitte. “Maar je moet je daarbij ook afvragen hoe dat precies komt. Vrouwen aanvaarden vaak sneller hun seksualiteit dan mannen. Mannen zijn er bijna even vaak mee bezig, maar hebben het vaak moeilijk om er open over te zijn.” Het is dan te zien hoe ver ze hun spectrum willen verbreden. Als hetero kan het verwarrend zijn om toe te geven dat je naar een vrouw verlangt. “En toch geeft het je de mogelijkheid om iemand en ook jezelf op een nieuwe manier te ontdekken”, zegt Mathilde Ramadier. “Er gaat iets in je open, een stukje eigenheid.” Dat is wat er gebeurde bij Nele (35), echtgenote en moeder.
“Voor zover ik me kan herinneren heb ik me altijd aangetrokken gevoeld tot mannen. Toch merkte ik al een tijdje dat een vrouw me kon charmeren. Ik maakte er geen drama van en het gevoel hield zich ook best gedeisd”, vertelt ze. Maar tijdens een zakenreis bracht opeens een vrouw haar totaal van slag. De zindering in haar stem, haar gevatheid, haar manier om tegelijk krachtig en kwetsbaar te zijn, en de dingen te zeggen zoals ze zijn… Wat het was, wist ze niet precies, maar iets aan die vrouw blies haar geweldig van haar sokken. “Ik had me er totaal niet aan verwacht”, zegt Nele. “En toch was het er opeens, overrompelend aanwezig. Ik heb niet eens geprobeerd het te verbergen, ook al was het misschien niet echt haar ding. Maar die ontmoeting resoneerde enorm sterk; het opende iets in mijn gevoeligheid en in het beeld dat ik heb van mezelf. Ik zie het als een voordeel, en niet als iets exclusiefs.”
Lees ook: Moet je oppassen voor een ‘helper’s high’ op de werkvloer?
Verlangen
Of iedereen dat verlangen tegenkomt in zijn leven? “Ik denk dat iedereen op een bepaald moment zijn seksualiteit wel eens in twijfel trekt”, stelt Anouk Dewitte. “Bewust of onbewust en op verschillende niveaus. Bij de ene gaat het dan over de ‘oppervlakkige’ seksualiteit, namelijk hetero-, bi- of homoseksueel. Bij de ander ligt het diepgaander. Zij staan meer stil bij wat men exact bedoelt met gender en seksualiteit en hoe ze zich daarin kunnen spiegelen.” Zulke twijfels kunnen je op elk moment van je leven overkomen. “Seksualiteit is een gegeven dat alle leeftijden aangaat.”
De vrouwen die met beide seksen hebben gevreeën, hebben alleszins de indruk zich een stuk te hebben bevrijd. Wellicht ook omdat een vrouw zich in een homoseksuele relatie niet op haar vrouw-zijn aangesproken voelt, terwijl een man makkelijker bang zal zijn om door te vrijen met een man zijn viriele imago op het spel te zetten. Emma (31) sliep voor het eerst met een vrouw toen ze 21 was: “Ik werd tijdens een feestje opgepikt door een oudere lesbische vrouw. Ze kuste me in het bijzijn van iedereen en betoverde me echt. Die nacht hebben we samen geslapen. Het is niet dat ik toen dacht: oh, ik ben dus lesbisch. Ik begreep wel dat gevoelens en verlangens van allerlei aard konden zijn. Het was nieuw terrein voor me, met nieuwe sensaties, en met een ander lichaam dan dat van een man.”
Je wordt intiem met een lichaam dat lijkt op het jouwe en tegelijk anders is. Het lichaam van een vrouwelijke partner is voor een vrouw minder mysterieus dan voor een man, zeker als je je eigen lichaam goed kent. “Het is effectief zo dat wanneer we goed weten hoe we zelf genot kunnen ervaren, we dat ook gemakkelijker kunnen overbrengen. Al blijft vertrouwen en open communicatie altijd het belangrijkste”, onderstreept Anouk Dewitte. Ook in vriendschappen gaan vrouwen lichamelijker en emotioneler met elkaar om, wat hun fysieke relaties vergemakkelijkt. “En toch kan een lichaam dat op dat van jou lijkt de eerste keer erg destabiliserend zijn”, merkt Mathilde Ramadier op. “We zijn zo geconditioneerd en zijn het zo gewend om tijdens het vrijen een penis te zien – de penis als enige houvast. Met een vrouw vrijen maakt dat we onszelf moeten herdefiniëren.” Stefanie, een opvoedster van net 40, had eerst een relatie met een man en daarna met een vrouw.
Zelfvertrouwen
“Ik heb het geluk dat ik beiden heb mogen ervaren, ik ben daar dankbaar voor”, zegt ze. Op dit moment heeft ze een gelukkige relatie met Sebastiaan, maar dat weerhoudt haar niet om af en toe met een vrouw te vrijen. Ze houdt van beide genders en heeft ook beiden nodig, geeft ze toe. Toch zijn het vooral haar vrouwelijke relaties die haar meer zelfvertrouwen hebben gegeven. “Ze helpen me meer loslaten. Wat mensen ook beweren, met een man is er toch altijd een gevoel van overheersing; hij komt tenslotte bij je binnen. Tussen twee vrouwen is er meer gelijkwaardigheid, ook al kan er ook daar een soort van machtsspel zijn”, geeft ze toe. “Maar het leren loslaten, heeft ook mijn relatie met mannen positief beïnvloed. Door de controle meer te lossen, heb ik mezelf seksueel beter leren kennen en ben ik ook ondernemender geworden. Vrouwen zetten mij meer aan om te handelen.”
Is biseksualiteit de laatste stap in de bevrijding van vrouwen? “Ik weet niet of het de laatste is, maar het is er zeker een nieuwe”, zegt de schrijfster nog. “Feminisme is zeker ook een strijd die gewonnen mag worden tussen de lakens. Het libido van vrouwen is veel krachtiger dan dat van mannen, het is een tikkende tijdbom – een bom van zaden en bloemen – die al volop aan het exploderen is.”
(*) De voornamen van de getuigen zijn gewijzigd. 1. Uitg. du Faubourg, in de winkel op 8 september. 2. Een onderzoek uit 2011 door Elizabeth M. Morgan (van de afdeling Psychologie aan de Boise State University, Idaho, Verenigde Staten) onder 575 heteroseksuele vrouwen van 18 tot 23 jaar, toonde aan dat 60% van hen zich aangetrokken voelde tot andere vrouwen en dat 45% al een andere vrouw had gekust. In 2018 voerde de Amerikaanse psycholoog Justin J. Lehmiller (researcher aan het Kinsey Institute van Indiana University) een onderzoek uit onder 4175 vrouwen: 59% van hen zei dat ze seksuele fantasieën had over andere vrouwen. Studies geciteerd in het boek van Mathilde Ramadier. 3. Citaat uit Le Sexe des Femmes door Anne Akrich, uitg. Gallimard.
