De documentaire is van de makers van Cowspiracy, een docu uit 2014 die enkele gruwelijke waarheden uit de vleesindustrie aan het licht brengt. Deze keer ligt de focus op visteelt, de vernietiging van de oceaan en moderne slavernij binnen de visserij.
De nieuwe documentaire, die sinds een paar weken op Netflix staat, belooft de 2021-versie van Blackfish te worden. Seaspiracy verandert onze perceptie van “ethisch vissen” voor altijd en werpt licht op wat er nodig is om elke minuut 5.000.000 zeedieren te kunnen kweken.
Het staat vol met hippe woorden rond duurzaamheid en opvallende feiten. Dit zijn er negen die het waard zijn om te onthouden.
9 dingen die ‘Seaspiracy’ ons geleerd heeft
1. De oceanen zullen in 2048 leeg zijn
In de documentaire beweren experts dat de visserij elk jaar 2,7 biljoen vis uit de oceaan haalt. Als we aan dit tempo voortdoen, voorspelt zeebioloog dr. Sylvia Alice Earle dat de oceanen uiteindelijk leeg achterblijven – en dat zit er al snel aan te komen.
“Naar schatting zal er halverwege de 21e eeuw te weinig vis zijn als we willen blijven vangen aan het tempo dat we nu bezig zijn”. Earle voorspelt dat de oceanen tegen 2048 vrijwel leeg zullen zijn.
YUCAR FotoGrafik
2. Visserijmethoden vernietigen meer dan alleen vis
Seaspiracy beweert ook dat er geen industrie op aarde is die zoveel zoogdieren het leven kost als de visindustrie. Hoe komt dit? Deels doordat vissen in zulke grote aantallen en grote hoeveelheden gekweekt worden. Anderzijds doen de methoden die de vissers gebruiken om vis te vangen veel meer kwaad dan alleen aan vissen.
De documentaire laat zien dat methoden zoals “bottom crawling” de oceaanbodem afbreken. “Bottom crawling” houdt in dat er zware netten over de zeebodem worden gesleept. Men beweert dat elk jaar ongeveer 3,9 miljard hectare zeebodem vernietigd wordt.
3. Zelfs visteelt zorgt voor afval
De documentairemakers onderzochten de mogelijkheid van visteelt als alternatief voor wilde visserij, maar ontdekten dat één enkele zalmkwekerij evenveel organisch afval produceert als 20.000 mensen. Geen oplossing dus.
Lees meer: Dag van het Milieu: 14 tips voor een schonere wereld
4. Het creëert nog meer problemen
Er is dus veel afval, maar er is meer. Volgens de documentairemakers is 38% van de wereldwijde mangrovebossen zo goed als vernietigd. Dit zou het gevolg zijn van de garnaal- en scampi-teelt.
5. Huishoudelijke artikelen van plastic zijn niet het grootste probleem
We weten allemaal dat plastic afval koraalriffen doodt en zeedieren verstikt. Regisseur Tabrizi legt in Seaspiracy uit: “Er wordt elke minuut een vuilniswagen met plastic in de oceaan gedumpt. Zo is er nu al meer dan 150 miljard ton microplastics aanwezig, die groter zijn dan de sterren in de Melkweg.”
Het zal je misschien verbazen dat plastic rietjes, flessen en boodschappentassen niet de grootste boosdoeners zijn. De documentairemakers denken dat het grootste plastic probleem van de oceaan de visnetten zijn en het afval dat er regelmatig in wordt gedumpt. Blijkbaar is maar liefst 46% van het totale afval in de oceaan afkomstig van visnetten. Dit staat ook wel bekend als de ‘vuilnisbelt’ van de Stille Oceaan. Plastic rietjes vormen 0,03% van het dagelijkse plastic totaal van de oceaan.
Naja Bertolt Jensen
6. Alle zeedieren aangetast
Volgens de documentaire worden er elk jaar maar liefst 50 miljoen haaien gevangen. Dit noemen ze ‘bijvangst’, oftewel accidentele vangst.
Er worden dus niet alleen zalmen en kabeljauwen gedood, maar ook haaien en dolfijnen en dit meestal zonder reden. Dit is problematisch omdat het onnodige levens kost, maar ook omdat haaien en dolfijnen essentieel zijn voor de bemesting van fytoplankton.
En waarom is fytoplankton belangrijk? De documentaire stelt dat deze vis best goed is in kooldioxide absorberen, wat essentieel is om de koolstofvoetafdruk van de aarde te verkleinen en de opwarming van de aarde te vertragen.
Om het in context te plaatsen: fytoplankton absorbeert vier keer zoveel kooldioxide als het Amazonewoud.
Lees meer: 10 zonnecrèmes die veilig zijn voor het milieu
7. Je kan niet zeker zijn veilig te kopen
Altijd kiezen voor “dolfijnveilig” of “duurzaam gevangen” etiketten op je verse of ingeblikte vis is misschien niet meer genoeg. De documentaire brengt aan het licht dat vissen zo’n groot probleem is, dat zelfs de labels die aangeven dat de vis duurzaam is gevangen, niets meer waard zijn.
Mark J. Palmer van het Earth Island Institute verscheen in de documentaire. In een verklaring na de release zei hij: “Op de vraag of we konden garanderen dat er nooit dolfijnen werden gedood waar ook ter wereld, antwoordde ik dat er geen garanties zijn. In het leven zijn er geen garanties. Maar omdat het aantal schepen dat opzettelijk dolfijnen achtervolgt afneemt in combinatie met andere geldende voorschriften, is het aantal dolfijnen dat gedood wordt zeer laag. “
“We hebben mensen aan boord die alles in het oog houden, maar die kunnen omgekocht worden en staan niet regelmatig op hun post.”
“De film heeft mijn verklaring uit zijn context gehaald. Het suggereert dat er geen toezicht is en dat we niet weten of we dolfijnen doden. Dit is gewoon niet waar. “
“Het komt erop neer dat het Dolphin Safe-label en de visbeperkingen dolfijnenlevens redden. Ja, de commerciële visserij loopt in veel gevallen uit de hand. Ingeblikte Dolphin Safe-tonijn beschermt dolfijn veel meer dan andere visserijen.”
8. “Duurzaam” betekent niet noodzakelijk duurzaam
Wanneer is de term duurzaam verdiend en wanneer wordt het gebruikt als greenwashing?
De regisseurs van Seaspiracy denken dat duurzame visserij niet meer bestaat. “Er is niet één definitie van duurzaamheid voor heel de visserij. De consument kan niet goed inschatten welke vis duurzaam is en welke niet. Klanten kunnen op dit moment geen geïnformeerde beslissing maken”, zegt María José Cornax, manager van de visserijcampagnes voor Oceana Europe.
David Clode
9. Slavernij is een probleem
Dit zal je misschien verbazen, maar de documentaire beweert meermaals dat werken op vissersboten een vorm van moderne slavernij is. Mannen die ooit op boten werkten, geven anonieme interviews en vertellen hoe ze tegen hun zin in onmenselijke omstandigheden werden vastgehouden.
De statistieken zeggen alles. De documentairemakers maken een vergelijking tussen het aantal dode Amerikaanse soldaten uit de vijfjarige oorlog in Irak (4.500) en het aantal dode visarbeiders in diezelfde vijf jaar (360.000). Kapitein Hammarstedt van Sea Shepherd vertelt: “Het zijn dezelfde criminele groepen achter drugs- en mensenhandel.”
Lees meer: Netflix: de beste nieuwe series, films en documentaires in april
Dus, is alles wat Seaspiracy beweert 100% waar? Zoals bij elke documentaire ligt Seaspiracy onder vuur. Critici beweren dat het vanuit een bevooroordeeld standpunt werd gefilmd en dat sommige feiten niet onderbouwd zijn.
Marine bioloog Bryce Stewart zei op Twitter: “Worden in de docu een aantal shockerende en belangrijke kwesties belicht? Absoluut. Maar is het tegelijkertijd misleidend? Ja. De docu overdrijft en maakt verbindingen die er eigenlijk niet zijn. Veel van de scènes waren duidelijk geënsceneerd en ik weet dat minstens één van de geïnterviewden zijn verhaal uit context is gehaald. Ik heb het gevoel dat deze film meer kwaad dan goed doet.”
Hoewel we de beweringen in de documentaire niet kunnen bevestigen of ontkennen, kunnen we wel het volgende zeggen. De aarde heeft onze hulp nodig en snel ook. Kies ervoor om je steentje bij te dragen op een manier die bij jou past. Is dat voor jou minder vlees of vis eten? Super!
Dit artikel verscheen eerder in aangepaste vorm op Marie Claire UK.
