Paris Photo: deze vrouwelijke fotografen leggen de female gaze vast
© SABIHA ÇIMEN / MAGNUM PHOTOS, COURTESY LOOCK, BERLIN

Paris Photo: deze vrouwelijke fotografen leggen de female gaze vast

Leestijd: 3 min

Paris Photo, de grootste fotografiebeurs ter wereld, vindt jaarlijks plaats in het iconische Grand Palais in Parijs. Van 7 tot en met 10 november 2024 komen fotografieliefhebbers samen om werk van opkomende en gevestigde fotografen van over de hele wereld te ontdekken. Dit jaar zet het initiatief Elles x Paris Photo vrouwelijke fotografen in de schijnwerpers om bezoekers hun unieke kijk op fotografie te laten ervaren.

Tijdens de zeventwintigste editie van Paris Photo biedt het initiatief Elles x Paris Photo bezoekers een nieuwe manier om zich een weg te banen door dit overweldigende doolhof van indrukwekkende beelden. Meer dan 40 beelden gemaakt door vrouwen creëren een speciale route binnen de beurs en vieren de vrouwelijke fotografische blik.

Deze vrouwelijke fotografen wil je niet missen op Paris Photo

Ontdek onze selectie, waarbij we focussen op het lichaam en hoe dit wordt weergegeven. Sluit je bij ons aan en bekijk de wereld door de ogen van vrouwen.

6 vragen aan Raphaëlle Stopin

Curator van het Elles x Paris Photo parcours van de 27e editie van Paris Photo, Directeur van het Centre Photographique Rouen Normandie en voormalig artistiek directeur van het Festival de Hyères.

Wat was je doel bij het cureren van deze selectie?

“Mijn doel was om de artistieke creatie van vrouwen los te maken van stereotypen, om verder te gaan dan het zelfportret, militantisme of commentaar op de representatie van vrouwen. In deze selectie zijn natuurlijk veel artiesten onder de 40 jaar, ongeveer een derde, maar de meeste zijn kunstenaars uit de 20e eeuw.”

Voor deze portfoliokeuze hebben we ons gefocust op het lichaam en de representatie daarvan. Wat vond je van dit nauwere thema?

“Wat ik interessant vind, is dat er zoveel verschillende visuele codes en talen worden getoond. Zoveel zelfs, dat het laat zien hoe belangrijk het voor deze vrouwelijke kunstenaars was om echt een kunstwerk te maken. De vraag naar esthetiek is geen secundaire zorg, verre van dat. En het artistieke werk van vrouwen neemt net zoveel en net zo diverse vormen aan als dat van mannen.”

Is er iets inherent anders aan de vrouwelijke fotografische blik?

“Vrouwen zijn ongetwijfeld bewuster en gevoeliger voor het feit dat fotografie vaak, vooral in de media, werd gebruikt als een middel voor extreem objectiverende beelden, wat hen natuurlijk meer raakte dan mannelijke artiesten. Bijvoorbeeld, ik zie dat je Lois Conner hebt geselecteerd en haar werk dat de representatie van moederschap in vraag stelt, met deze prachtige alledaagse Madonna’s. Hier is een kunstenaar die alternatieve beelden aanbiedt, met datzelfde medium. Dit is waarom het historische perspectief zo noodzakelijk is.”

“Vandaag de dag onderzoekt men de vraag rond het lichaam nog steeds, maar niet om dezelfde redenen. We zijn verder gegaan dan de grote feministische strijd tegen het commerciële beeld van de huisvrouw of de commodificatie van vrouwenlichamen. Toch lijken actuele gebeurtenissen ons terug te brengen. Veel kunstenaars blijven het lichaam bespreken als een politieke ruimte. Bijvoorbeeld, de representatie van gender, van fluïditeit, die nu erg actueel is, werd in het verleden al onderzocht, maar misschien op minder expliciete manieren.”

Er is iets bijna agressiefs, radicaals in sommige van deze beelden…

“Natuurlijk! Kijk naar Alina Frieske, die een volledig gemanipuleerd fotografisch beeld produceert, of Lucile Boiron, wiens werk puur fotografisch is, volledig onbewerkt. In beide werken zit een soort van onderzoek naar vlees, hoewel hun technieken aan tegenovergestelde uiteinden van het spectrum liggen. Voor mij zijn beelden niet bevooroordeeld in de ene of de andere richting. Integendeel, beide hebben een rauwheid in zich.”

“Lucile Boiron, met die enorme baby, maakte een foto die in het vlees snijdt. Er is iets extreem organisch, bijna essentieel. Het is een extreme close-up, een overdreven fragmentarisch beeld dat de indruk geeft dat het leven uit het kader barst.”

Vertel ons over het gefragmenteerde lichaam in fotografie. Wat betekent het?

“Het fragment kan veel betekenissen hebben. Alina Frieske snijdt lichamen doormidden. Omdat ze deels gebruikmaakt van beelden die ze online vindt, drukt haar werk onze gefragmenteerde identiteiten in de digitale wereld uit. Deze beelden van ons circuleren; we weten niet waar ze doorheen gaan of waar ze zullen eindigen. En zo worden onze lichamen, door deze beelden, zelf gefragmenteerd, onze identiteiten aangetast.”

“Voor Lore Stessel is de creatieve impuls anders. Wat haar interesseert is dat het fragment beweging en performance uitdrukt. Natuurlijk is het een vorm van geweld van het beeld om lichaamsdelen af te snijden. Maar dit kader toont een mooi boeket van handen: het is gemakkelijk om er een beeld van zusterschap, van gemeenschap, op te projecteren.”

Denk je dat het beter gaat met gendergelijkheid in de kunstwereld?

“In dit land, en veel andere, zijn er veel meer vrouwelijke dan mannelijke kunststudenten. Maar we moeten ook naar het verleden kijken. Is de kunstgeschiedenis, zoals die nu onderwezen wordt, een eerlijke weergave van wat er historisch is gebeurd? Natuurlijk moeten jonge artiesten ondersteund en gestimuleerd worden, maar ze moeten ook zien dat kunstfotografie een geschiedenis heeft, en dat die niet alleen het domein van mannen is. Maar om vrouwen hun juiste plaats in deze ruimte te geven, mag de herwaardering van hun rol in deze geschiedenis niet gebeuren ten koste van een oversimplificatie.”

“Onderzoek naar vrouwelijke fotografen beperkt zich vaak tot militante fotografen of zelfportrettisten, daarom wilde ik me focussen op visueel onderzoek en experimentatie. Kijk naar Imai Hisae, haar werk is echt opmerkelijk. Ze maakte dit beeld in de jaren ’60 – het lijkt op het soort werk dat Smith vorig jaar nog maakte. Door dit werk te tonen, plaatst het deze creatie in een bredere visuele historische context. Terugkijkend op de afgelopen eeuw, vragen wat we niet hebben bekeken en waarom… Het maakt het landschap complexer, vermenigvuldigt het perspectief. Er is nog zoveel te doen, het is opwindend!”

Paris Photo: praktische info

Wat? Paris Photo.
Wanneer? Van 7 tot 10 november.
Waar? Grand Palais, Parijs.
Meer info vind je hier.

Lisa Aelvoet De artikels van >

Koestert een gezonde obsessie voor de TikTok-video's van Nara Smith, verse bloemen en Belgische chocolade. Parijs is haar tweede thuis en alles Frans - van mode tot wijn - laat haar hart sneller slaan. Op zaterdagochtend vind je haar in een veel te lange rij bij de laatste nieuwe bakker, snakkend naar een kop koffie. Als ze niet lijkt te luisteren, plant ze waarschijnlijk in haar hoofd alweer haar volgende reis – want het Belgische weer is nu eenmaal altijd een goed excuus om te vertrekken.

Tags: Expo, Fotografie, Fototentoonstelling, Parijs, Paris photo, Tentoonstelling.