“Ja hoor, laat maar aan mij over, ik doe het wel.” Is dit een uitspraak die jij regelmatig doet op de werkvloer? Dan zijn je collega’s vast dolblij met je, maar kan het ook betekenen dat je jouw eigen grenzen niet bewaakt. Volgens Jacinta Jiménez, psycholoog bij het coachingsplatform BetterUp, is het belangrijk om niet altijd de helpende hand te willen zijn.
“Wat altruïsme op je werkplek betreft, is het key om de juiste balans te vinden”, vertelt Jiménez aan Well + Good. “Hoewel het helpen van anderen voor een ‘helper’s high’ kan zorgen, waarbij je naderhand een toeloop van neurotransmitters die je goed laten voelen ervaart, kun je ook eindigen met een ‘helper’s hangover’ als je geen grenzen stelt. Daarbij voel je je overweldigd, heb je minder energie en voel je minder compassie richting je collega’s.”
Lees ook: Belgen worstelen met work-life balance.
Heb jij last van een helper’s hangover?
Hoe weet je of je ‘nee’ kunt verkopen als een collega je om hulp vraagt? Wanneer je er eigenlijk geen tijd voor hebt, is het volgens Jiménez sowieso een goed idee om vooral op je eigen taken te focussen. “Anders worden je eigen belangrijkste taken en prioriteiten gecompromitteerd vanwege de hulp die je geeft”, aldus de psycholoog. Ook overschrijd je jouw eigen grenzen misschien als je op alles ‘ja’ blijft zeggen, zonder eerst goed te vragen wat er precies van je verwacht wordt.
Zorg ook voor jezelf
Neem het jezelf niet kwalijk als je zo’n people pleaser bent. Jiménez legt uit dat mensen meestal goede bedoelingen hebben als ze vaak collega’s helpen. “Vaak is dit de persoon die er voor andere medewerkers wil zijn in moeilijke tijden, of nieuwe werknemers die willen bewijzen dat ze een waardevolle toevoeging zijn aan het team.”
“Aardig willen zijn betekent niet dat je altijd maar meteen te hulp moet schieten als iemand je dat vraagt”, aldus de psycholoog. “Handelen met compassie betekent niet dat je niet aan jezelf mag denken.” Integendeel: door je eigen grenzen te stellen zit je waarschijnlijk beter in je vel en kun je, wanneer het uitkomt, iemand écht goed helpen. “Zo kun je er echt zijn voor anderen en meer efficiënte hulp bieden.”
‘Nu even niet’
Vaker ‘nee’ zeggen is voor veel mensen lastig, erkent ook Jiménez. “Maar zelfs als het ongemakkelijk is om te zeggen: ‘Ik kan hier helaas geen tijd voor maken’, is dat alsnog een betere keuze dan je grenzen overschrijden om maar die behulpzame collega te kunnen zijn. Het kan op de korte termijn een moeilijk gesprek zijn, maar dat is beter dan spijt of wrok op de lange termijn.” Nog een tip van de coach: vind samen met je collega’s een middenweg. “Het hoeft niet altijd ‘ja’ of ‘nee’ te zijn. Je kunt ook zeggen: ‘Ik heb deze verantwoordelijkheid al, maar ik zou je wel kunnen helpen met [andere variant op het verzoek]. Werkt dat ook voor jou?’ Je kunt onderhandelen om de gulden middenweg te vinden.”
Zo kom je volgens de psychologe wél aan die helper’s high, maar laat je de hangover achterwege. “De mensen om je heen weten dan ook dat jij je aan je woord houdt. Dat draagt bij aan een cultuur van integriteit, waardoor het hele team dichterbij elkaar staat.”
Dit artikel verscheen oorspronkelijk op Marie Claire Nederland.
