Het is wat het is: mannelijke hormonen volgen een relatief stabiel patroon, terwijl die van vrouwen continu fluctueren. Denk aan de menstruele en premenstruele week, maar ook een zwangerschap of de menopauze. Periodes met sterke hormonale veranderingen die een invloed hebben on ons algemene welzijn.
Lees ook: 2 gynaecologen klappen uit de biecht: “Alles begint bij het bespreekbaar maken van de vagina”.
Onderzoek toont aan dat haast elke vrouw ooit te maken krijgt met een hormonale disbalans, en bij 43% van de vrouwen heeft dat helaas ook langdurige gevolgen. Nog problematischer is dat veel vrouwen met hormonen in onbalans kampen, zonder dat ze dat zelf in het snuitje hebben. En dat terwijl het kan leiden tot een verlaagd libido, een slecht werkend immuunsysteem en metabolisme.
Wat zijn hormonen precies?
Volgens verloskundige en gynaecoloog Ashfaq Khan zijn hormonen chemische stoffen in je lichaam die in wezen fungeren als boodschappermoleculen. “Verschillende klieren in je lichaam maken hormonen aan”, legt hij uit. “Nadat een hormoon is aangemaakt in een deel van het lichaam – bijvoorbeeld de hersenen of de eierstokken – verspreiden ze zich naar andere delen van het lichaam, waar ze een belangrijke rol spelen bij het helpen functioneren van cellen en organen.”
Welke functie hebben ze?
Leuk weetje: wist je dat in elk mens ongeveer 50 verschillende hormonen circuleren? Volgens dokter Khan zorgen ze voor groei en ontwikkeling, helpen ze je lichaam zijn reactie op stress en slaap te controleren, en spelen ze een sleutelrol in de voortplantingsfunctie, oftewel je vermogen om kinderen te krijgen. “Kortom, ze controleren en coördineren de dagelijkse functies van ons lichaam”, zegt hij.
“Als je te lang met een hormonale disbalans leeft, verhoogt het risico op ernstigere chronische gezondheidsproblemen, zoals diabetes, polycysteus ovarium syndroom (PCOS) en meer.”
Lees ook: Van stress naar burn-out: zo herken je emotionele uitputting.
Wat zijn de belangrijkste symptomen van een hormonale disbalans?
In haar boek Period Repair Manual legt dokter Lara Briden uit hoe je een hormonale disbalans kunt herkennen. Meestal betekent dit dat je te veel of te weinig oestrogeen en progesteron aanmaakt, wat kan leiden tot gezondheidsproblemen, van acne tot PCOS. Maar wat zijn de symptomen?
- Je ligt meestal om 22.00 uur in bed, maar bent om 7.00 uur nog niet klaar om op te staan.
- Als je niet om de twee uur eet, word je erg slecht gezind van de honger.
- Je meldt je ziek vanwege menstruatiekrampen.
- Overbeharing op je gezicht, armen en borst, of net plotse haaruitval.
- Je concentratievermogen is verslechterd.
Als je deze symptomen herkent, ga dan eerst naar je huisarts. Dr. Briden stelt ook voor om stress te beheersen om het hormoon cortisol onder controle te houden. Zorg voor voldoende rust, ontspanning en plezier in je dagschema. Als je van supplementen houdt, kan het helpen om magnesium en fosfatidylserine en Rhodiola te nemen, deelt ze mee.
Lees ook: Welke etherische oliën helpen tegen muggen?
Wat moet je doen als je denkt dat je hormonen uit balans zijn?
Het belangrijkste volgens dokter Khan, is om eerst vast te stellen welk hormoon is aangetast – uw arts weet hoe dat moet en welk protocol hij of zij moet volgen. “Als het eenmaal is vastgesteld, is de behandeling in de meeste situaties niet al te ingewikkeld”, legt hij uit.
“Soms, als meerdere hormonen uit balans zijn, kan een langer en complex plan nodig zijn,” voegt hij nog toe. Als je je zorgen maakt, neem dan contact op met je huisarts.
4 feiten over vrouwelijke hormonen
Nu je weet wat een hormoon is, welke hormonen het belangrijkst zijn voor het dagelijks functioneren van je lichaam en hoe je een hormonale disbalans kunt behandelen, is het tijd om de krachtigste chemische stoffen van je lichaam wat beter te leren kennen.
1. Ze kunnen je outfitkeuzes beïnvloeden
Waarom wil je op sommige dagen felle neonkleuren en opvallende juwelen dragen en ben je op andere dagen meer in een monochrome stemming? “Tijdens de periode vóór de ovulatie voelen we ons zelfverzekerder en dragen we strakkere, gewaagdere kleding”, zegt Miranda Gray, schrijfster van The Optimized Woman: Using Your Menstrual Cycle to Achieve Success and Fulfillment.
“In de menstruatiefase dragen we meestal donkerdere, lossere kleding.” Het plannen van je garderobe is dus een stuk eenvoudiger geworden.
2. Hormonen kunnen je er goed uit laten zien (meestal)
Dat Zoom-feest/grote werkgebeurtenis/virtuele afspraakje waar je al een tijdje naar af aan het tellen bent? Het is handig om te weten dat we op ons mooist zijn tijdens de ovulatie, ongeveer twee weken voor je menstruatie, volgens een studie verschenen in het Oxford Journal of Human Reproduction. Je gezicht en borsten worden symmetrischer, je lippen en wangen krijgen een natuurlijke rouge en mannen worden aangetrokken door subtiele veranderingen in je stem en geur, zo blijkt uit de studie.
Twee dagen voor je menstruatie, blijkt een minder goed moment dankzij een verhoogde kans op huiduitslag en vermoeidheid.
3. Ze maken je geil
Volgens het Kinsey Institute hebben vrouwen die geen anticonceptie met hormonen gebruiken, meer seksuele fantasieën. Deze anticonceptiemiddelen onderdrukken immers de natuurlijke hormonen die invloed op je libido hebben.
Tijdens de eerste fase van de hormooncyclus zijn de fantasieën veelal gericht op fysieke seks, maar zodra vrouwen ovuleren worden ze meer opgewonden door emoties. Denk aan iets dat je wederhelft zegt, of de songtekst van een groep met een sexy zanger bijvoorbeeld.
Het zal je niet verbazen dat als de vrouwelijke hormonen op hol slaan, alcohol een rol kan spelen – er is een reden waarom je geil bent als je een kater hebt. Seks maakt oxytocine vrij, een natuurlijke pijn- en stressverlichter. Vergeet de Nurofen: seks is het beste natuurlijke medicijn.
4. Hormonen kunnen je uit je slaap houden
Vlak voor je menstruatie kun je moeilijker slaap vatten en is de kans groter dat je ’s nachts wakker wordt. Volgens dokter Lara Briden heeft dat te maken met dalingen in progesteron en oestrogeen. Haar advies? Vermijd een uur voor het slapengaan alle technologie. Blauw licht zorgt ervoor dat je lichaam niet genoeg melatonine aanmaakt om je slaperig te maken. Probeer eventueel ook magnesiumsupplementen, die ontspannen de spieren en verlagen je adrenaline.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij Marie Claire UK.