Tijdens een oudercontact in de gang van de middelbare school, fluistert de ene mama tegen de andere dat ze een minnaar moet nemen: dat heeft haar “leven gered”. Iris, een tandarts met twee opgroeiende dochters die het goed voor elkaar heeft, heeft een laag libido. ’s Avonds in het echtelijke bed zit haar man aan zijn computer vastgekluisterd, terwijl zij zich down voelt en De bevroren vrouw van Annie Ernaux leest. In de nieuwe Franstalige film It’s Raining Men vertolkt Laure Calamy Iris, een wat geremde veertiger die beslist dat ze meer pret in bed wil en een profiel aanmaakt op datingsites. Zoals haar meer ervaren eerste minnaar haar voorspelde, “is er geen weg terug” zodra je je hieraan waagt, want “de grootste ontdekking die jou wacht, ben jezelf.” Iris is eerst doodsbenauwd, maar trekt toch haar stoute schoenen aan. Terwijl ze de dates aan elkaar rijgt, (her)ontdekt zij tot haar grote verbazing hoe heerlijk seks kan zijn.
Lees ook: Wat als je ex een (te) belangrijke rol in je leven blijft spelen?
Deze oppeppende komedie toont hoe het vrouwelijke libido naar de achtergrond verdwijnt door het leven als koppel, de geboorte van de kinderen, de opvoeding, de dagelijkse sleur, het werk, de kilte die langzaam maar zeker in de relatie sluipt… Na tien, twintig, dertig jaar schrikken heel wat vrouwen wakker en vragen ze zich af wat er is gebeurd met hun libido, maar schrijven hun seksleven niet zomaar af. Ze omarmen deze midlifecrisis, of ze nu hun partner verlaten of zichzelf op buitenechtelijke avontuurtjes trakteren.
Apps maken het immers gemakkelijk om iemand te ontmoeten of het kan ook ‘op de ouderwetse manier’. Deze generatie eist haar aandeel aan seksueel plezier op en waagt zich steeds vaker aan een ‘seksuele revival’. Marianne had met haar partner – “een goede minnaar noch- tans” – bijna elke keer een orgasme, “maar het initiatief kwam nooit van mij, ik had nooit zin.” Seks kwam “na al de rest”: haar zoon, haar vriendinnen, haar job, lezen… Op haar zevenenveertigste besloot ze dat seks er voor haar helaas niet in zat, en bovendien zou de situatie met de jaren alleen maar erger worden. En hoewel ze in haar twintig huwelijksjaren nooit naar een andere man had gekeken, liet ze zich plots verleiden: “Ik realiseerde me dat ik helemaal niet verdord was, ik brand van verlangen om te vrijen en ik ont- dekte dat ik ook veel zin heb in tongzoenen, terwijl ik daarvan walgde”, constateert ze verbaasd over deze drive, die al ruim een jaar aanhoudt. Cecile, die twee kinderen heeft en al zeventien jaar samen is, “met een geweldige kerel trouwens”, had het gevoel dat ze “een leeg omhulsel” was gewor-en. Dus begon ze een affaire met een collega, gewoon om te “checken” waar ze aan toe was. Ze zocht iets simpels, zonder gevolgen: “Eigenlijk heb ik het beest in mij wakker gemaakt. Het is in mijn gezicht ontploft, ik was er ondersteboven van.”
Stabiele seksdrive
Op lange termijn daalt het libido van vrouwen sneller dan dat van mannen, die een stabielere seksdrive hebben. “Vrouwen raken best snel verveeld, omdat bij heteroseksuele mensen het cliché blijft domineren dat een vrijpartij eindigt als de man klaar is gekomen. Doodjammer”, vindt psychoanaliste Catherine Grangeard. “Heel wat vrouwen zeggen dat dat voor hen niet volstaat. In het begin van een relatie doen de mannen nog aan orale seks om haar ‘een pleziertje te gunnen’, maar dat doen ze steeds minder vaak, terwijl vrouwen hem dikwijls wél met een blowjob blijven verwennen.”
De vrouwen van vroeger raakten even snel verveeld als de vrouwen van vandaag, maar door het morele keurslijf namen ze dat voor lief. “We leven steeds langer, dus leiden we steeds vaker een tweede leven, en dat op alle vlakken”, merkt de therapeute op. “Het is dus niet verbazingwekkend dat onze levensenergie weer seksueel wordt.” De maatschappij en het gezin als instituut zitten vrouwen nu minder in de weg om zich te ontplooien. Desondanks is er nog een hele weg af te leggen. Temeer omdat kinderen en het gezinsleven de erotiek in het koppel naar de achtergrond verdringen.
“Vuile sokken en de afwasmachine hebben mijn libido tot nul herleid”, vertelt Marion. “De seksdrive kan wegkwijnen doordat het moederschap alle ruimte inneemt”, zegt Danièle Flaumenbaum, auteur van een bestseller over het vrouwelijke libido. Deze gepensioneerde gynaecologe, die workshops over seksualiteit geeft, wijst erop hoe de herinnering aan “het verbod om klaar te komen in het ouderlijke huis, een verbod dat zijn hoogtepunt kende in de negentiende eeuw, nog steeds van generatie op generatie wordt doorgegeven.” Als het evenwicht tussen de partners verstoord is, ligt er bij de man meestal frustratie op de loer. “Als ik hem afwees wan- neer hij zin had, kon mijn ex-man kwaad worden”, herinnert Maud zich, die nu twee jaar gescheiden is. “Door erover te praten heb ik me gerealiseerd dat de ‘echtelijke plicht’ op die manier toch nog sterk op vrouwen drukt.” Marion verduidelijkt ook dat ze haar man “af en toe tegemoetkwam om gemoedsrust af te kopen.” In zijn boek over het libido pluist auteur Jean-Claude Kaufmann de asymmetrie van de seksdrift uit, want die is schering en inslag bij koppels en leidt tot regelingen met een min of meer dwingend karakter.
Scheve schaats
Het is voor zulke tweederangsvrijpartijen dat deze vrouwen bedanken, of ze nu een minnaar nemen of hun partner verlaten. Cecile, die haar verlangen en genot heeft herontdekt met een collega en niet van plan is om van haar man te scheiden, heeft weer zin in seks gekregen. Daarna heeft ze een oud ex-lief gecontacteerd, omdat ze vermoedde dat “hij beschikbaar zou zijn voor een vrijpartij in de namiddag en ja hoor, hij vond het prima. Seks voor de seks, dat was precies wat ik zocht.”
Tijdens haar eerste scheve schaats voelde ze zich vreselijk schuldig. Dat gevoel is verdwenen: “Genieten van seks… Ik vind dat ik dat verschuldigd ben aan mezelf.” Rachel kreeg na haar studies, op haar drieëntwintigste, een relatie met Nicolas, een studievriend. Hij werd de vader van haar kinderen en ze zouden hun hele leven samenblijven. “Dat klassieke patroon leek me vanzelfsprekend, en ik stortte me erin”, erkent ze nu. “Maar ik ben zelf diegene die alles heeft opgeblazen.” Deze vrouw van in de veertig ziet in dat ze zelf gebrekkig communiceerde, wat hun seksleven ondermijnde: “Ik zei alleen maar dat ik geen zin had, en dan maakte hij zich kwaad. Ik was ervan overtuigd dat het probleem bij mij lag, dus praatte ik er niet over.”
Na hun breuk maakte ze een profiel aan op Tinder met de bedoeling om “me zo snel mogelijk weer te settelen met een vaste partner”. Maar wat ze daar aantrof, was haar eigen genot: “Ik had de ene date na de andere. Mijn lust was duidelijk in overdrive…” De sociale media gaven haar de kans om een ‘versnelde cursus seksuele voorlichting’ te volgen. Terwijl ze de ontmoetingen aan elkaar rijgt, geniet ze steeds meer, “er is iets ontdooid in mij: ik ontdekte dat seksualiteit niet mechanisch is, maar dat seks berust op de zelfkennis en het zelfvertrouwen om aan de ander te laten zien wat je wilt.” Rachel noemt zich “momenteel heel rustig” in haar verhouding met seks en ze heeft een man ontmoet op wie ze verliefd is: “Eerlijk gezegd had ik zonder datingapps deze weg nooit kunnen afleggen.”
“Zo’n levenskracht verdient respect. Het is alsof deze vrouwen een vrijheid aandurven en wraak nemen voor alle vrouwen van hun familie die zo’n vrijheid niet hebben gekend”, vindt de tachtigjarige Danièle Flaumenbaum, die een min- naar heeft en die er geen graten in zou zien om meerdere lovers te hebben. Toch waarschuwt ze: “Kijk uit dat je je niet bindt aan de eerste de beste, want dan riskeer je dezelfde fouten te maken als met de vorige man.” Zodra de opwinding van de eerste stoeipartijen voorbij is, “vraagt het veel werk en communicatie om je seksualiteit, die alchemie tussen lichamen, van binnenuit te beleven.”
Deze kritische noot doet Sarah plezier. Zij is drieënveertig, pas gescheiden, en heeft lang gedacht dat ze gelukkig kon zijn ondanks een deprimerend seksleven: “Dat betekent dat wij vrouwen nog een hoop te leren hebben, er wacht ons een fantastische toekomst!
