Uit onvrede over de verkiezingsuitslag op 9 augustus, komen al weken demonstranten op straat in Minsk en op andere plaatsen in Belarus. Aleksandr Koekasjenko won die met meer dan 80 procent van de stemmen, waardoor hij voor de zesde keer president is geworden. Bijna iedereen gaat ervan uit dat er gefraudeerd is en dat de uitslag niet klopt.
Zijn grote tegenstander tijdens de campagne was Svetlana Tichanovskaja en ook tijdens de campagne waren het drie vrouwen die honderduizenden mensen naar buiten kregen om mee actie voor haar te voeren. Loekasjenko maakte regelmatig spottende opmerkingen over de vrouwelijke oppositieleden. Zij konden zich naar zijn mening beter richten op koken en de opvoeding van de kinderen. Vrouwen zijn volgens hem namelijk “niet sterk genoeg” om een land te leiden. Toen tijdens de verkiezingen mensen massaal kwamen opdagen met een wit armbandje aan – het symbool van verzet tegen de president – bleek dat hij deze vrouwen toch behoorlijk onderschat had.
Unsplash
#PrayforBelarus
Al in de aanloop naar de verkiezingen werden de – voornamelijk vrouwelijke – oppositieleiders die het opnamen tegen Loekasjenko gevangengezet op grond van valse beschuldigingen, en werden ook honderden vreedzame demonstranten opgepakt. Na de verkiezingen brak de hel in Belarus letterlijk los. Er zijn ondertussen al minstens twee demonstranten vermoord en er komen gruwelijke verhalen naar boven van mensen die in detentie zijn gemarteld.
Agenten probeerden ook protestleidster Maria Kolesnikova brutaal te deporteren. Zij wist zich gelukkig met succes te verzetten door haar paspoort te verscheuren. Ondertussen is ze al weken vermist. “We zijn heel ongerust over de voortdurende repressie en intimidatie van de bevolking door middel van onverklaarde, zeer vaak arbitraire en politiek gemotiveerde arrestaties. Dat is totaal onaanvaardbaar”, zei een woordvoerder van de Europese Commissie vlak na haar verdwijnen.
Omdat nu alle belangrijkste oppositiekandidaten verdreven of opgepakt zijn, hebben vrouwen in Belarus de leiding genomen over de oppositie. Ze zijn het beu om als derderangs burger beschouwd te worden door hun eigen president. In zijn tegenstander Svetlana Tichanovskaja zagen ze voor het eerst hoop op verandering. Week na week organiseren ze vrouwenmarsen om een eerlijke stembusgang te verkrijgen. Eén waarbij hun stemmen niet worden vervalst. Als teken van hoop en vrede dragen ze witte kleding en rood-witte vlaggen en bloemen.
Wanneer de veiligheidstroepen nog maar eens met hun rubberkogels en knuppels oprukken, maken de vrouwen één grote kring rond hen. Ze weten dat zij als vrouw (iets) minder snel aangevallen zullen worden. Zeker overdag. Ze vormen als het ware een menselijk schuld om de andere demonstranten te beschermen. Ze tonen moed en solidariteit met elkaar en weigeren zich nog langer te laten onderdrukken. Het protest werd sinds zij in actie schoten alleszins een stuk vreedzamer. Al doken afgelopen weekend nog beelden op van honderden vrouwen die hardhandig opgepakt werden.
Unsplash
Hoe het nu verder moet is koffiedik kijken. Loekasjenko gaf in een interview aan dat hij “misschien iets te lang aan de macht is gebleven” (hij leidt het land al 26 jaar, nvdr.), al is hij er nog steeds van overtuigd dat alleen hij Belarus kan redden. Daar heeft hij ondertussen de hulp voor ingeschakeld van zijn Russische machovriend Vladimir Poetin. Die liet na een meeting afgelopen zondag weten dat hij achter Lukashenko’s plannen staat om de grondwet van Belarus te veranderen, zodat Lukashenko langer aan de macht kan blijven.
Op sociale media wordt ondertussen de hashtag #PrayforBelarus steeds vaker gebruikt. Veel mensen zijn immers ontslagen omdat ze gingen protesteren en er zijn duizenden slachtoffers van de ordetroepen. Ze hebben medicatie, dure operaties, en psychologische hulp nodig. Daarbovenop hangt hen ook nog een gepeperde boete boven het hoofd omdat ze op straat zijn gekomen.
Onder andere Amnesty International heeft een petitie lopen.
