Vannacht liggen woelen? Je bent niet alleen. Slaap mag dan wel onmisbaar zijn voor ons welzijn, toch beschouwen velen slaap nog steeds als problematisch of als tijdverlies. Hierdoor besteden we onvoldoende tijd aan een avondritueel en laat onze slaaphygiëne te wensen over.
Lees ook: De beauty- en badkamergeheimen van Farah El Bastani
Maar liefst 57,7% van de Belgen slaapt minder dan het aanbevolen minimum van 7 uur (ideaal is tussen 7 à 9 uur voor volwassenen), terwijl 77,5% van de Belgen aangeeft dat ze zich pas uitgerust voelen na 7 uur slaap. Met andere woorden: bijna 60% van de Belgen heeft een slaaptekort. Hierbij komt dat slechts 23% zijn of haar slaapkwaliteit zou labelen als ‘goed’ of ‘zeer goed’; meer dan 7 op de 10 Belgen is dus matig of helemaal niet tevreden met hun slaapkwaliteit. Lijnrecht daartegenover staat dat bijna 9 op de 10 Belgen (87,1%) een goede slaapkwaliteit belangrijk (40,1%) tot zeer belangrijk (47%) acht. Tenslotte linkt meer dan 90% van de Belgen (90,2%) een goede nachtrust aan een succesvolle energieke dag.
Wat houdt ons dan juist wakker? Het onderzoek onthult onze drie grootste slaapverstoorders (van de voorbije drie maanden): gedachten die blijven doorrazen (49,3%), algemene angsten (29,9%) en persoonlijke financiële situatie (27,8%).
Slapeloze nachten: een onderschat probleem met grote gevolgen
En dat wakker liggen is niet zonder gevolg. Slecht slapen kan leiden tot vermoeidheid, prikkelbaarheid, concentratieproblemen en gezondheidsrisico’s: “Mensen die een groot slaaptekort opbouwen, zijn vatbaarder voor depressie, lopen risico op hart- en vaatziekten en verouderen sneller. Goed slapen is dus een essentiële pijler van welzijn”, vertelt dr. Inge Declercq (UZA), slaapexpert, neuroloog en CEO van SleepWell&StressLess.
Met zo’n slechte slaapkwaliteit mag het niet verbazen dat veel Belgen grijpen naar hulpmiddelen om beter te slapen. Volgens recente cijfers van de Algemene Pharmaceutische Bond (APB) gingen in 2021 meer dan 1 miljoen dagelijkse dosissen verslavende slaap- en kalmeringsmiddelen over de toonbank.
Hoe zorg je voor een betere nachtrust? De expert geeft drie tips
1. Dagelijkse deconnectie: de sleutel tot betere slaap
“Goed slapen betekent niet alleen voldoende uren slapen, maar ook kwalitatief en op het juiste uur slapen. Dat wil zeggen rekening houden met je bioritme, je slaaphygiëne en je stressniveau. Hoe meer we deconnecteren overdag, hoe meer herstellend je slaap zal zijn”, aldus dr. Inge Declercq. “Je kan hiervoor inzetten op dagelijkse, zelfs korte ademhaling- en visualisatieoefeningen of een rustgevende yoga- of stretchsessie. Deze oefeningen helpen je om je lichaam te kalmeren en je gedachten tot rust te brengen. Daarnaast helpt een dagelijkse portie natuur ook: het verlaagt onze bloeddruk, vermindert onze stresshormonen en verbetert onze stemming. Maak dagelijks een korte wandeling, fiets een rondje of ga in het park zitten. Genieten van de frisse lucht, het groen en momenten van stilte en breinrust overdag helpen om ’s avonds gemakkelijker de slaap te vatten.”
2. Vervang schermen door een vast slaapritueel
Rituelen hebben zin. Zeker het laatste uur voor het slapengaan heeft een enorm grote invloed op onze slaapkwaliteit. En goed nieuws: hier is er nog veel verbeterruimte. Het onderzoek onthult dat maar liefst 96% van de Belgen het laatste uur voor het slapengaan nog op z’n smartphone scrolt of naar televisie kijkt. Deze constante prikkels zijn verslavend waardoor we vaak later in bed kruipen dan goed voor ons is. Daarbovenop kan het blauwe licht onze biologische klok verstoren en de melatonineproductie verminderen.“Schermen vreten aan je energiepeil, je gezondheid en je slaapkwaliteit. Elke avond tot het slapengaan digitale schermen gebruiken kan beschouwd worden als even ongezond als dagelijks fastfood eten of roken”, zegt dr. Declercq.
Daarnaast zegt 27% van de Belgen dat alcohol en cafeïne vermijden één van de meest effectieve manieren is om goed te kunnen slapen, maar slechts 20% vermijdt het ook actief. “Ook hier zien we een slaapparadox”, aldus dr. Declercq. “We weten allemaal dat alcohol en cafeïne een negatieve invloed hebben op je slaap en toch laten we ze niet links liggen. Alcohol kan je misschien sneller doen inslapen, maar het verstoort de kwaliteit en de kwantiteit van je slaap. Cafeïne daarentegen houdt je juist wakker. Het blokkeert de werking van de slaapstof adenosine en is eveneens nefast voor een goede nachtrust.”
Lees ook: Shop de mooiste sandalen van Belgische modemerken
Hoe creëer je dan wél een slaapstimulerend avondritueel?
“Om goed te kunnen slapen, is het belangrijk om je lichaam en je geest tot rust te brengen. Dat betekent dat je smartphone en laptop idealiter twee tot drie uur voor het slapengaan verdwijnen. Een uurtje voor het slapengaan zet je ook best de TV uit om actief te ontprikkelen. Ruil je scherm ’s avonds in voor een goed boek of een gezellige babbel. Dim het licht. Eindig je avond met ontspannende activiteiten, zoals mediteren, stretchen of luisteren naar rustige muziek. Maak er je eigen ritueel van. Na een tijdje zal je merken dat je makkelijker in slaap valt en beter doorslaapt,” aldus dr. Declercq.
3. Creëer het ideale slaapoord
Naast ontprikkelen doorheen de dag en een goed ritueel is ook een comfortabele, donkere en rustige slaapomgeving belangrijk. Maar ook hier duikt een paradox op: 41% van de Belgen zegt dat een donkere en stille slaapkamer belangrijk is voor een goede nachtrust, maar slechts 36% creëert ook effectief een rustige slaapomgeving. Daarnaast zegt maar liefst 59,2% van de Belgen zijn beste nachtrust ooit te danken te hebben aan een goede matras.
