Spotlight Initiative
“Geweld tegen vrouwen en meisjes tiert welig in het donker. Het is vaak onzichtbaar en onuitgesproken. Het Spotlight initiatief moet dat nu veranderen: de muur van stilte afbreken en de problematiek zichtbaar maken”, verklaart Europees Commissaris voor Internationale Samenwerking en Ontwikkeling, de Kroaat Neven Mimica.
Geweld tegen vrouwen is één van de meest systematische en wijdverspreide mensenrechtenschendingen. Bekend is de grote fysische en mentale persoonlijke schade. De maatschappelijke en economische kost van gendergerelateerd geweld wordt vaak vergeten. Deze vormt nochtans een serieuze barrière voor het groeipotentieel van een samenleving.
Daarom trekt de EU nu een half miljard euro uit om sneller mentaliteitswijzigingen te kunnen doorvoeren, afgestemd op de specifieke problemen in bepaalde landen. De EU werkt hiervoor samen met de Verenigde Naties.
10% minder gendergeweld = 7 miljard besparen
“Specifiek betekent dit dat het geweld de uitgaves in de gezondheidszorg en gerechtelijke bijstand de hoogte injaagt, en een productiviteitsverlies met zich meebrengt. Kortom, het hindert de ontwikkeling van een samenleving.”
“Onderzoek toont aan dat de kost van geweld tegen vrouwen oploopt tot ongeveer 2% van het globaal bruto binnenlands product (BBP). Dat is het equivalent van 1,3 miljard euro, zo ongeveer de hele economie van Canada en meer dan wat sommige overheden uitgeven aan onderwijs.”
“Ook doorheen de Europese Unie kost het gendergerelateerd geweld ongeveer 226 miljard euro per jaar. Als we het geweld met 10% kunnen verminderen, sparen we jaarlijks zo’n 7 miljard euro uit.”
Schrijnende cijfers
De focus van het Spotlight Initiative ligt op intrafamiliaal, seksueel geweld, genitaliënverminking en vrouwenhandel. Afhankelijk van het land ervaren 35 tot 70% van de vrouwen en meisjes geweld van hun partner of echtgenoot. 700 miljoen vrouwen trouwden als kind, 250 miljoen van hen waren jonger dan 15 toen het huwelijk plaatsvond.
70% van de slachtoffers van mensenhandel zijn vrouwen. 200 miljoen vrouwen uit 30 landen ondergingen genitale verminking. De cijfers zijn schrijnend en kunnen in verband worden gebracht met de lage socio-economische status van de vrouw.
Stereotypes en overtuigingen veranderen
Toch spelen de onevenwichtige machtsrelaties zich op verschillende niveaus af en in verschillende mate. Ze zijn immers sterk afhankelijk van tradities en lokale normen en waarden. “Bovendien komen verschillende vormen van geweld voor in verschillende regio’s, dus er is geen one size fits all oplossing”, aldus Mimica.
“Daarom analyseren we per land welke status de vrouw daar heeft. Op basis van deze analyse stellen we doelgerichte acties voor. Maar het lastigste is een mentaliteitswijziging bewerkstelligen. Je kan wetgeving voorzien, of toegang tot gespecialiseerde opvang, maar om stereotypes en de overtuigingen van een mens te veranderen, moet je het terrein op.”
“Daarom werken we niet alleen met jonge meisjes, maar ook met vaders en moeders, met leerkrachten en kleuterleiders, met religieuze leiders, lokale politie en NGO’s. We willen tot in de verste uithoeken geraken.”
De situatie is complex en vergt veel tijd. Het programma helpt vrouwen om economisch onafhankelijker te worden. Bovendien roept het hen op om deel te nemen aan het politieke proces en zich meer te engageren in het middenveld. Dat blijkt een betere wetgeving te garanderen om het geweld tegen vrouwen te beëindigen. Het half miljard euro van de EU moet nu de vooruitgang van deze problematiek gerichter maken en de resultaten op het terrein versnellen. Wordt vervolgd.
Facts and Figures
Cijfers in de Europese Unie
88% van de Europeanen die op de hoogte waren van huiselijk geweld ging niet naar de politie.
44% vindt dat het herhaaldelijk bekritiseren van vrouwen om hen minderwaardig te doen voelen, wel fout is, maar niet illegaal.
24% kent een slachtoffer van huiselijk geweld onder vrienden of familie.
27% vindt dat seks zonder toestemming te rechtvaardigen is in bepaalde gevallen.
74% zegt dat huiselijk geweld tegen vrouwen gewoon is in hun land.
29% zegt dat huiselijk geweld tegen mannen gewoon is in hun land.
Wetgeving
119 landen hebben een wetgeving over huiselijk geweld.
125 landen hebben een wetgeving over seksuele geweldpleging.
52 landen hebben een wetgeving over verkrachting binnen het huwelijk.
Op 12 september 2017 nam het Europees Parlement een resolutie aan die een juridisch kader garandeert o.a. met betrekking tot legale abortus.
Bronnen: Conseil des Femmes Francophones de Belgique – 2016 Gender-based violence Eurobarometer – 2016 -2020 EU Gender Action Plan.
