Het internet staat vol met tips om wakker te worden met een knal, vooral nu Californische productiviteitsgoeroes zweren bij de ‘Miracle Morning Routine’. Dat concept werd gelanceerd door succescoach Hal Elrod, die op een missie ging om het bewustzijnsniveau van de mensheid te verhogen. Hoe? Door te leren profiteren van de vroege uurtjes van de dag.
Om de beste versie van zichzelf te worden, zetten honderdduizenden mensen hun wekker zonder met de ogen te knipperen om 5.30 uur. Meditatie, yoga of hardlopen, ontbijt, complexe schoonheidsroutines, positieve affirmaties…: ons potentieel optimaliseren kost tijd! Binnen een paar weken, of zelfs dagen, waren veel kandidaten voor transformatie aan het eind van hun Latijn. Bovenaan de lijst stonden de nachtbrakers en zware slapers.
Genetisch geprogrammeerde chronotypes
Hoewel het mogelijk is ons ritme enigszins aan te passen zodat we minder uit de pas lopen van het sociale ritme (werk, school, enz.), kunnen we ons chronotype niet veranderen”, legt auteur Marie Borrel uit. Volgens Claire Leconte, een specialist in biologische ritmes, zijn onze chronotypes genetisch geprogrammeerd maar niet erfelijk.
Je kan twee soorten ritmes onderscheiden: het ene wordt zeer vroeg, bij het kind, tussen twaalf en achttien maanden vastgesteld. Het bepaalt voor het leven of men een korte, middellange of zware slaper is. Ouders die zich bewust zijn van die informatie, kunnen er dan bijvoorbeeld voor zorgen dat een zware slaper de rust krijgt die hij of zij nodig heeft, of integendeel een lichte slaper niet dwingen langer in bed te blijven dan nodig.
Lees ook: Vier de Queen’s Platinum Jubilee deze zomer in Londen
De tweede typologie komt tevoorschijn in de puberteit. Het verdeelt ons in drie andere categorieën: we worden ofwel ochtendmensen, d.w.z. vroege vogels, nachtbrakers of we blijken “tussenprofielen” te zijn. “Uiteindelijk kruisen de twee typologieën elkaar. Sommige volwassenen zijn bijvoorbeeld late slapers en zware slapers; in hun geval is opstaan om acht uur ’s morgens een drama. Anderzijds lopen sommige vroege vogels die korte slapers zijn het risico ’s nachts wakker te worden als ze te vroeg naar bed gaan”, beschrijft de chronobioloog.
Een nachtbraker zal nooit een ochtendmens worden
Volgens de slaapdeskundigen is het heel moeilijk om een nachtbraker te dwingen vroeg op te staan. “Het dwingt hen om al hun biologische ritmes te veranderen – wat gemakkelijk een maand kan duren – zonder dat ze ooit een echt ochtendmens worden, omdat de overgang kunstmatig blijft”, zegt Claire Leconte: “Als je het natuurlijke wegjaagt, komt het in galop terug… zodra ze op vakantie zijn, keren ze weer terug naar hun nachturen.
De aanpassing is precies een jetlag. “Naar schatting absorbeert het lichaam het binnen veertien dagen”, merkt de specialist op. Ons slaap-waakritme functioneert gedurende 24 uur dankzij vier verschillende klokken: de fysiologische waakzaamheidsklok, de temperatuursklok, de cortisolklok (stresshormoon) en tenslotte de melatonineklok (slaapgerelateerd). Alle vier moeten synchroon werken om ons goed te voelen.
Lees ook: Changemakers: ARMEDANGELS viert sterke vrouwen in Togo met zomercollectie
