Sinds een aantal jaar is de categorie ’true crime’ niet meer weg te denken van podcast- en streamingdiensten. Bij dit genre is de inspiratiebron steeds dezelfde, een waargebeurde misdaad. Die misdaad wordt dan omgezet in een podcast, film, serie of documentaire en dat bleek de laatste jaren hét recept tot succes. Van podcasts als ‘De Volksjury‘ tot documentaires als ‘True Crime Belgium‘ en series als ‘Dahmer‘ en ‘The Menendez Brothers‘, het aanbod lijkt wel onuitputtelijk. Toch is er ook een keerzijde aan het hele verhaal.
Waarom is true crime populair?
Het angstaanjagende genre heeft het televisielandschap volledig overmeesterd en daar is volgens psycholoog Karlijn Massar een logische verklaring voor. “Mensen hebben er op dit moment gewoon meer toegang toe dan vroeger. Dat komt door de sociale media, maar ook door de streamingdiensten die het massaal aanbieden. Vroeger waren er ook al journalisten die er boeken over schreven, maar dat bleef veel beperkter.
Daarnaast stelt ze dat we ons over het algemeen meer bewust worden van het feit dat ernstige misdaden gebeuren. “Toen het internet nog niet bestond en er nog alleen kranten waren hoorde je wel eens van een moord, maar dat bleef vooral ver van je bed. Door de globalisering lijkt alles steeds dichterbij te komen. Hierdoor lijkt het waarschijnlijker dat bijvoorbeeld je eigen buurman een misdadiger zou kunnen zijn. Alles wordt dichter bij je eigen leefwereld gebracht wat het relevanter maakt”, stelt ze.
Angstgevoelens door true crime
Volgens psycholoog Massar is het zeker mogelijk dat naar true crime kijken angstgevoelens kan aanwakkeren. “Doordat het aanbod zo groot is, lijkt het ook alsof het heel vaak gebeurt. Dat wordt dan nog eens versterkt door de werking van algoritmes. Als je één documentaire over een misdaad bekijkt zullen streamingdiensdiensten je alleen maar meer true crime voorschotelen”, weet Massar. “Door die films, series en documentaires word je er je ook van bewust dat iedereen zo maar een crimineel zou kunnen zijn wat de angst alleen maar doet toenemen”, vertelt ze.
Hoewel het dus heel normaal is om angstiger te worden door dit soort series verzekert psycholoog Massar ons dat veel van die angsten de werkelijkheid niet juist schetsen. “Het is belangrijk om te beseffen dat er maar een klein percentage van de bevolking ook echt slachtoffer of dader van een misdaad zal worden. Daarnaast gaan veel van die verhalen over misdaden uit Amerika. Het is daar nu eenmaal veel makkelijker om aan wapens te geraken”, stelt ze. Ze adviseert dan ook om die angsten in perspectief te plaatsen en te beseffen hoe klein de kans is dat er je echt iets zal overkomen. De kans dat je echt verkracht en vermoord zal worden is namelijk veel kleiner dan de series en films laten uitschijnen.
Angstgevoelens verhelpen
Om je in concrete situaties te ontdoen van angstgevoelens zijn er volgens haar nog een paar dingen die kunnen helpen. “Als je sinds het kijken van true crime banger bent om in het donker over straat te lopen is het belangrijk om te beseffen dat 9 van de 10 moorden en verkrachtingen gebeuren door mensen die je kent. Dat is misschien geen heel geruststellende gedachte, maar het kan er wel voor zorgen dat je je op straat minder onveilig voelt”, stelt psycholoog Massar.
Daarnaast moedigt ze ook nog aan om iets uit de documentaires mee te nemen. Aangezien je ziet hoe misdadigers te werk gaan kan je onthouden op welke rode vlaggen je moet letten om te voorkomen dat het jezelf overkomt. Tot slot kan het ook simpelweg helpen om er niet in te overdrijven. Wissel true crime wat vaker af met andere genres.
Wat maakt het genre zo ‘leuk’?
De populariteit van dit genre roept meteen vragen op. Waarom vinden we het toch zo leuk om naar verhalen te luisteren over gruwelijke moorden en misselijk makende verkrachtingen? Volgens psycholoog Karlijn Massar is daar een logische verklaring voor. “Het is gewoon eigen aan de mens om een soort van morbide fascinatie te hebben. Zo lang als mensen al bestaan vertellen ze elkaar gruwelijke spook- en griezelverhalen.” Het is volgens haar dus zeker niets nieuws, maar ook helemaal niets om je zorgen over te maken. Zo zijn ook sprookjes als Hans en Grietje eigenlijk heel gruwelijk. “Een heks die kinderen opeet en in de oven steekt, is angstaanjagend en toch vertellen we die verhalen al eeuwen door”, vertelt Massar.
Er is volgens psycholoog Massar nog een andere reden die het genre zo aantrekkelijk maakt. “True crime is vooral bij vrouwen heel populair. Die populariteit is ook te danken aan de fascinatie van sommige mensen -en dus vooral vrouwen- over hoe het brein werkt en wat er zich in het hoofd van de dader afspeelt. Het kan heel interessant zijn om te zien welke factoren ervoor kunnen zorgen dat iemand die eigenlijk heel normaal is, moorden begint te plegen. Tot slot is het voor veel vrouwen ook een manier om zich veilig te stellen. Als je ziet hoe zo een moorden of verkrachtingen plaatsvinden weet je wat de waarschuwingssignalen zijn. Je leert zo welke dingen je in je eigen leven moet voorkomen om de risico’s zo veel mogelijk in te perken”, weet psycholoog Karlijn Massar.
Lees ook: Partnergeweld post coronatijden: “Geen reden om uit te gaan van een daling”
