Eerder verschenen in Marie Claire België – augustus 2016
Het cliché wil dat mannen veel meer behoefte hebben aan seks, maar in de praktijk blijkt dat niet altijd het geval. Er zijn mannen die weinig om seks geven, en vrouwen die niet zonder kunnen. Neem Sara, 35, die van zichzelf bekent dat ze “bloedheet is”, terwijl haar beste vriendin Dorien, 40, knalrood wordt als je het woord seks zelfs maar uitspreekt.
Marthe, 38, bekent dan weer dat “als ik moet kiezen tussen een goed boek en een vrijpartij, dan weet ik het nog niet zo…”. Karolien, 43, vraagt zich vaak zuchtend af of ze per ongeluk “getrouwd is met de enige man op aarde die geen libido heeft”. Seksueel verlangen kent meer dan vijftig nuances en de vraag is dus: waarom heeft de één een veel hoger libido dan de ander?
Geile genen
“Hoe graag we het ook zouden willen, we hebben niet allemaal dezelfde seksualiteit, en de verschillen worden gedeeltelijk biologisch bepaald”, verklaart psychiater Michel Reynaud, gespecialiseerd in verslavingen. “Zo is het bijvoorbeeld bewezen dat bepaalde genen het zoeken naar sterke sensaties en plezier stimuleren, en dat mensen die dat genetisch kapitaal meekregen, over het algemeen vroeger seksueel actief zijn en hun leven lang ook heel actief zullen blijven.”
Maar dat wil niet zeggen dat er families van hete brokken zijn en dat onze seksuele appetijt al van bij onze geboorte bepaald is. Michel Reynaud nuanceert dat “ons genetisch kapitaal ons gedrag maar tot 30% beïnvloedt”. Het is dus echt niet zo dat je een opa met een enorme seksuele appetijt gehad moet hebben om zelf seksverslaafd te raken. Alles hangt af van het verhaal dat de familie opbouwt rond het thema.
Werd die oversekste opa voorgesteld als een voorbeeld dat het navolgen waard was? Of was er sterke kritiek op zijn losbandige neigingen? Seksuologe Catherine Blanc vertelt: “Wat je van je familie te horen krijgt, en eventueel het taboe dat er op seks gelegd wordt, bepaalt voor een groot stuk hoe we zelf omgaan met verlangen en plezier”. Als twee mensen een even sterk libido hebben, kan de een dus dol zijn op seks, terwijl de ander zich niet op zijn gemak voelt in zijn lichaam, of zich schuldig voelt omdat hij er te veel aandacht aan besteedt (zoals er indertijd beweerd werd dat je blind werd van masturberen). Die laatste zal zijn energie in andere dingen stoppen, zoals reizen, kunst of knutselen.
“Bewustwording van het verlangen valt samen met de aanvaarding van onze agressiviteit”
Maar hoe verklaar je dan dat twee kinderen die in hetzelfde gezin opgroeien, heel verschillend zijn op het gebied van zin in seks? Waarom masturberen sommige meisjes niet terwijl hun zussen op dezelfde leeftijd hun lichaam uitgebreid onderzoeken? “In tegenstelling tot wat er gedacht wordt, zijn erotiek en auto-erotiek niet noodzakelijk verbonden met onze geslachtsorganen”, verklaart Catherine Blanc. “Neem een meisje dat op de schommel zit: ze geniet enorm van de beweging, die allerlei sensaties in haar buik oproept, terwijl ze niet masturbeert in de betekenis die we daar gewoonlijk aan hechten.”
Psychotherapeute Nicole Prieur wijst erop dat het gezin niet het enige instituut is waar over seks gesproken wordt en waar het onderwerp op een bepaalde manier bekeken wordt. “Kinderen zijn ook gevoelig voor de verboden van het collectief onderbewustzijn. Als een klein meisje voelt dat de gemeenschap seks als iets vies beschouwt, is het best mogelijk dat ze haar verlangen ontkent, zelfs al wordt er binnen het gezin heel anders over seks gesproken.”
Vrouw zkt bonobo
Nicole Prieur wijst erop dat de ‘culturele druk’, die ook een grote rol speelt bij het onderdrukken van de seksuele ontplooiing, vooral bij vrouwen zwaar kan zijn. Ook Catherine Blanc beaamt: “Mannen werden en worden altijd geprezen voor hun seksuele driften. Zo’n beetje van: ‘Ik heb seks dus ik besta’. Maar als een vrouw sterke seksuele verlangens heeft, wordt dat in de collectieve verbeelding nog altijd gezien als een gevaar. Zo’n vrouw wordt beschouwd als een onverzadigbare, onverbeterlijke mannenverslindster. En het is moeilijk om je door dat beeld niet te laten beïnvloeden wat je eigen verlangens betreft”
Shutterstock
Het is dan ook niet verwonderlijk dat vrouwen maar liever zwijgen over hun seksuele verlangens. Of dat ze ze zelfs ontkennen, zoals blijkt uit een studie die uitgevoerd werd door de Amerikaanse Meredith Chivers. De psychologe wilde de mate van opwinding meten die vrouwen voelden bij bepaalde stimulansen, en liet hen verschillende pornografische beelden zien, waarbij ze een meetinstrument in hun vagina aanbracht waarop de vaginale afscheiding werd geregistreerd.
“Een vrouw met sterke seksuele verlangens wordt nog altijd gezien als een gevaar”
Na de sessie merkte ze dat er een enorm verschil was tussen de opwinding die het instrument registreerde en de woorden van de patiënten, die haar verzekerden dat ze nergens echt opgewonden van waren geraakt. Dat gold zeker voor de beelden van copulerende bonobo’s, terwijl die op de vrouwen toch veel meer indruk maakten dan op de mannen. Hebben vrouwen dus echt minder verlangen dan mannen? Zwijgen ze erover uit ingewortelde angst voor wat anderen ervan zullen zeggen? Of zijn ze zo vervreemd van hun lichaam dat ze hun innerlijk vuur weten te negeren?
Nicole Prieur wil daar geen uitsluitsel over geven, maar suggereert wel dat we ons verlangen ook kunnen ontkennen omdat het ons angst aanjaagt. “Bepaalde vrouwen, en mannen trouwens, zijn bang om de controle te verliezen en te experimenteren met andere staten van bewustzijn dan degene die ze perfect beheersen.” Catherine Blanc zit op dezelfde golflengte. “Als we ons bewust worden van ons verlangen, moeten we ook andere driften aanvaarden, zoals agressie.” Dus moeten we ons dierlijke kantje misschien leren aanvaarden om beter met onze verlangens te kunnen omgaan. Dat is de moeite van het onderzoeken waard als we beter met ons libido willen leren leven.
Een andere oplossing is “meer op onze hersenen vertrouwen”, zo beweert Michel Reynaud. Want daar liggen de herinneringen opgeslagen aan de beloningen die we tijdens ons leven hebben ontvangen. “Iemand die in principe niet zo’n hoog libido heeft, kan positieve seksuele ervaringen verzamelen, en zal dan het verlangen meer en meer zien terugkeren. Plezier en het verlangen van de ander zijn uitstekende manieren om je eigen verlangen aan te wakkeren.”
